رابطه علت و معلول در دیدگاه سهروردی و ملاصدرا؛ شباهت‌ها و تفاوت‌ها

دیدگاه سهروردی با ارایه تفسیر و تبیین جدیدی از علیت مورد استقبال متفکران پس از وی قرار گرفت. اما طرح دیدگاه ملاصدرا پس از سهروردی نقطه عطف دیگری در تاریخ فلسفه به شمار می‌آید و زیربنای تاملات بعدی محسوب می‌شود. سهروردی اگرچه رابطه عمیق‌تری بین علت و معلول نسبت به دیگر فلاسفه در نظر می‌گرفت، اما به عقیده او باز هم برای معلول می‌توان هویتی مستقل از علت در نظر گرفت. اما از نظر ملاصدرا چنین استقلالی هم مورد اشکال است. عقیده ملاصدرا در خصوص رابطه بین علت و معلول متاثر از اندیشه سهروردی است، اما با مبانی خاص وی، تفسیر جدیدی می‌یابد و شکل متفاوتی به خود می‌گیرد. اصالت وجودی بودن ملاصدرا و یگانه دانستن حقیقت وجود در عین داشتن مراتب شدید و ضعیف از دلایل متفاوت بودن و در عین حال متکامل‌تر بودن اندیشه صدرا نسبت به سهروردی است.