اعتبارسنجی و تحلیل حدیث «ابیتُ عند ربّی یُطعِمُنی ویَسقینی»

در میان روایات، احادیثی منسوب به پیامبر اکرم و اهل‌ بیت(ع) با مضامین اعتقادی، فلسفی، عرفانی بیان شده که با الفاظ مختلف در کتب فقهی، روایی، تفسیری، عرفانی، فلسفی، کلامی و اخلاقی مورد استناد قرار گرفته است. از جملۀ این احادیث، روایت «ابیتُ عند ربی یُطعِمُنی ویَسقینی» است. سوال تحقیق این است که منظور از مقام «عندیت» و بیتوته نزد ربّ و متعلق خوردن و آشامیدن در حدیث چیست؟ این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی سندی و دلالی و تحلیل محتوایی حدیث مذکور، روشن می‌سازد که این حدیث با توجه به قرائن و شواهد عقلی و نقلی از روایات معتبر، مبتنی بر اصول عقلی و حکمی و بنای عقلا است، بی‌آن‌که نیاز به تاویل یا توقف باشد. اگرچه با برداشت‌های متفاوت فقهی و غیره، اقوال مختلفی مطرح شده است، اما بر اساس قاعدۀ روح معنا و وضع الفاظ بر معانی عام، می‌توان نتیجه گرفت که حدیث مذکور با مضمون بلندش، بر این معنای حِکمی و عرفانی دلالت دارد که طعام و شراب دارای مراتب مختلف مادی و معنوی است و هرگاه انسان در مسیر سیر و سلوک از تعلقات دنیوی رهایی یابد و به مقام قرب الهی و عندیت ربّ برسد، طعام و شرابش در آن مقام نور و معرفت است و از طعام و شراب دنیوی بی‌ نیاز خواهد بود.

validation and analysis of the ḥadīth “i spend the night with my lord, and he feeds and drinks me” (arabic: ابیتُ عند ربّی یُطعِمُنی ویَسْقینی, romanized: “abītu ʿinda rabbī yuṭʿimunī wa yasqīnī”)

among the aḥādīth (arabic: احادیث , singular: ḥadīth, meaning traditions and narrations, arabic: روایات , romanized: riwayāt), there are those attributed to the prophet ṣallā llāhu ʿalayhī wa-ʾālihī wa-sallam and ahlal-bayt (arabic: اهَْل ٱلْبَیْت ) ʿalayhim al-ṣalātu wal-salām that addressdoctrinal, philosophical, and mystical themes. these narrations havebeen cited in various forms across jurisprudential, narrative, exegetical,mystical, philosophical, theological, and ethical works. among these isthe narration “i spend the night with my lord, and he feeds and drinksme” (arabic: ابیتُ عند ر بّی یط عمُنی و یسْقینی , romanized: “abītu ʿinda rabbīyuṭʿimunī wa yasqīnī”). the research question is: what is meant by thestatus of “being near” (arabic: عند یة , romanized: ʿindīyya) and passingand spending the night with the lord (arabic: بَیْتوتَة , romanized: baytūta),and the relation (object) of “eating and drinking” in the ḥadīth? thisarticle employs a descriptive-analytical method to examine theauthenticity, implications, and content of the mentioned ḥadīth. itclarifies that, based on rational and traditional evidence from crediblenarrations, this ḥadīth is rooted in rational principles and legalfoundations, and is aligned with logical and consistent usages withoutthe need for interpretation or hesitation. although various opinionsbased on differing juridical interpretations have emerged, it can beconcluded, in accordance with the principle of the spirit of meaning andthe stipulation (position) of words to general meanings, that the ḥadīthconveys a profound mystical and philosophical understanding: that foodand drink possess different material and spiritual levels. whenever aperson frees from worldly attachments and attains the divine nearness(nearness to god) and “being near” (arabic: عند یة , romanized: ʿindīyya) to the lord, their food and drink at that level become light and knowledge, rendering them independent of worldly sustenance.