رابطه سعادت و سیاست از دیدگاه فارابی

سعادت مسیله‌ای فلسفی است که به دلیل بیان برترین منزلت و غایت کمال تعقّل آدمی پیوسته توجه فیلسوفان را به خود جلب کرده است. پرسش اصلی مقاله حاضر، تبیین دیدگاه فارابی درباره سعادت و تاثیر سیاست بر آن است. سیاست فعل و تدبیر رییس مدینه فاضله است و این تعریف بر اساس تعالیم دین که در نهایتْ تمامِ افراد مدینه را به سعادت می‌رساند، شکل گرفته است. از منظر فارابی عواملی چون تعقّل، قوّه ناطقه و عقل فعّال، بنیان فلسفی سیاست را پی می‌نهد و لذا به سعادت منتهی می‌شود. مدینه فاضله نیز طبق دیدگاه وی با تکیه بر رییس آن شکل می‌گیرد. او به مدد دانایی، ارتباط با عقل فعّال و شناخت حقیقی، وظیفه رساندن مردم را به سعادت عهده‌دار است. فارابی از علمی مدنی یاد می‌کند که به بررسی افعال و اخلاق می‌پردازد تا این نکته را تبیین کند که گسترش هنجاری اخلاقی در میان مردم با حکومتی امکان‌پذیر است که تنها با نیروی خدمت و فضیلت دست به چنین کاری می‌زند. حاصل این خدمت سیاست است و هدف علم سیاست، سعادت عملی آدمی است. پس سیاستْ سعادت انسان را رقم می‌زند.