نقادی نظریه فخر رازی در اثبات خلا

یکی از مسائل و مباحث قدیمی در میان فلاسفه، وجود داشتن یا عدم وجود خلا می‌باشد. فیلسوفان مسلمان عمدتاً به پیروی از ارسطو، نظریه خلا را نادرست می‌دانستند و براهینی نیز در ابطال خلا اقامه می‌نمودند. فخر رازی از معدود متکلمان و متفکران مسلمان می‌باشد که سعی بسیاری در اثبات آن نموده است. او استدلال‌های بسیاری در اثبات نظریه خویش اقامه می‌نماید که از طریق بی‌نیاز بودن خلا از جسم، خلا بودن مبدا و منتهای حرکتِ جسم متحرک و به وجود آمدن خلا هنگام جدا گشتن سطوح مماس می‌باشد. در پژوهش حاضر اثبات گردید که استدلال‌های فخر رازی و نظریه او در این زمینه، دچار اشکالات و انتقاداتی می‌باشد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به خلط و مغالطه میان احکام خلا با فضای خالی از هر جسمی اشاره نمود.