نمودهای زیبایی‌شناسی در اندیشه ابن مسکویه

نمی‌توان ادعا کرد که ابن مسکویه فیلسوف قرن چهارم هجری، به طور نظام‌مند در آثار خود به موضوعات اساسی زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر پرداخته است. با وجود این، او موضوع تجربه زیبایی‌شناختی و زیبایی را به عنوان یک مسئله در نظر می‌گیرد و معتقد است که ویژگی‌های اساسی تجربه زیبایی‌شناختی، با وحدت مرتبط هستند. وحدت، ویژگی وجود الهی است و هدف از هماهنگی، تناسب و ریتم موجود در جهان جسمانی، نزدیک شدن به این وحدت است. از نظر او، زیبایی یک مفهوم عینی است و «زیبا»، در مثلث نفس طبیعت ماده تعیین می‌شود. چیزی که باعث زیبایی یک شیء می‌شود، هماهنگی موجود بین نفسی است که منعکس‌کننده وجود الهی است با ماده‌ای که قادر به دریافت آن است. زمانی که هنرمند آنچه را که متناسب با نفس است در ماده اعمال می‌کند، کمال به وجود می‌آید. کمال همچنین محصول رابطه موجود میان نظریه و عمل است که دو حوزه مکمل به شمار می‌روند. ابن مسکویه در آثار خود به بررسی موسیقی و شعر نیز می‌پردازد. از نظر او، موسیقی نزدیک‌ترین تجربه به دریافت وجود الهی است. تجربه‌ای که از طریق موسیقی کسب می‌شود، نسبت به هنرهای دیگر تاثیر بیشتری بر روح دارد. از نظر او، بین موسیقی و وحدت و نظم کیهانی ارتباط وجود دارد. با وجود این، او فاصله خود را با شعر حفظ می‌کند؛ زیرا معتقد است که در شعر، ترفندهایی برای برانگیختن نفس به کار می‌رود.

Aesthetic Manifestations in Ibn Miskawayh’s Thought

It cannot be claimed that Ibn Miskawayh, the philosopher of the fourth century AH, systematically addressed the basic issues of aesthetics and philosophy of art in his works. However, he considers the issue of aesthetic experience and beauty as an issue and believes that the basic features of aesthetic experience are related to unity. Unity is a characteristic of divine existence, and the purpose of harmony, proportion, and rhythm in the physical (corporeal, bodily) world is to approach (to come close) this unity. In his view, beauty is an objective idea (concept) and “beautiful” is defined in the triangle of soulnaturematter. What makes an object beautiful is the harmony between the souls that reflects the divine existence with a matter that is able to receive it. Perfection occurs when the artist applies what is appropriate to the soul in matter. Perfection is also the product of the relationship between theory and practice, which are two complementary fields. Ibn Miskawayh, in his works also examines music and poetry. In his view, music is the closest experience to receiving a divine existence. The experience gained through music has a greater impact on the soul than other arts. In his view, there is a connection between music and the unity and universal order. However, he keeps his distance from poetry, because he believes that poetry uses tricks to arouse the soul.