بررسی وضعیت موجود و ترسیم وضعیت مطلوب نظام انتصاب در سازمان‌های دولتی ایران

باتوجه‌به اهمیت سهم کلیدی شایستگی‌ها و عملکرد مدیران در موفقیت سازمان‌ها به‌ویژه در بخش دولتی، پژوهش حاضر به آسیب‌شناسی وضعیت موجود نظام انتصاب در سازمان‌های دولتی کشور پرداخته و سعی دارد عواملی را که به برپایی یک نظام انتخاب و انتصاب اثربخش منجر می‌شود، معرفی کند. این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی - کمی) انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه‌ ساختاریافته و در بخش کمی، پرسش‌نامه محقق‌ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی از نرم‌افزار max qda11 و در بخش کمی از نرم‌افزار spss23 استفاده شده است. مشارکت‌کنندگان در بخش کیفی پژوهش، 18 نفر از مدیران دولتی و در بخش کمی نیز، 303 نفر از کارکنان بخش دولتی بودند. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که در بعد عوامل موثر بر انتصاب مدیران، غلبه روابط بر ضوابط، اولویت‌‌دادن به وابستگی‌های حزبی، توجه به همگرایی فرد مورد‌نظر با مدیر و اعمال فشارهای سیاسی برای انتصاب و در بعد عوامل موثر بر رسیدن به گزینه‌های مدیریت نیز وابستگی‌های حزبی و جناحی، اعمال نفوذ از بیرون سازمان، دستور مقام‌های مافوق و برخورداری از سوابق سیاسی و اجرایی، بالاترین اهمیت را دارا می‌باشند. همچنین مشخص شد که تعهد به شرایط احراز پست‌ها در انتصاب‌ها، الزام به طی دوره‌های آموزشی قبل از انتصاب و الزام به طی‌کردن سلسله مراتب سازمانی به‌عنوان عوامل مهم‌تر از میان 13 عامل دیگر در ایجاد یک نظام انتصاب‌ مبتنی بر شایستگی نقش دارند.

examining the current situation and drawing the desired situation of the appointment system in iranian government organizations

considering the importance of the key contribution of managers’ competencies and performance in the success of organizations, especially in the public sector, the current research deals with the pathology of the current situation of the appointment system in the country’s government organizations and tries to introduce the factors that lead to the establishment of an effective selection and appointment system. this research was done with a mixed approach (qualitative-quantitative). the data collection tool in the qualitative part is a semi-structured interview and in the quantitative part, a researcher-made questionnaire. for data analysis, max qda11 software was used in the qualitative part and spss23 software was used in the quantitative part. participants in the qualitative part of the research were 18 public managers and in the quantitative part, 303 public sector employees. the findings of the research show that in terms of the factors affecting the appointment of managers, relationships prevail over criteria, giving priority to party affiliations, convergence of the person with the manager and exerting political pressure for the appointment, and factors influencing the preparation of the list of candidates for management positions are party and factional affiliations, exerting influence from outside the organization, orders from superiors, and having political and executive experiences are of the highest importance. it was also found that the commitment to the indicators of the positions in the appointments, passing the training courses before the appointment and being required to go through the organizational hierarchy as more important factors among 13 other factors play a role in creating a merit-based appointment system.