تبیین جامعه‌شناختی طلاق با فرا تحلیل پژوهش‌های انجام شده

طلاق در زمره یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی جامعه است که طی سه دهه گذشته توانسته پیامدهای مساله برانگیز گوناگونی بر فرد، خانواده و جامعه بر جای گذارد. در پسِ پرسش اصلی پژوهش، پرسش از سیاست‌ها و راهبردهای کلان کشور جهت کاهش میزان طلاق و افزایش ازدواج بوده است. مساله اصلی پژوهش این بوده که آیا راه‌حل‌های اقتصادگرا و نهادگرا، توانسته‌اند به شکل موثری در کاهش مساله طلاق در کشور موثر واقع شوند؟ بر این مبنا، پژوهش حاضر در چارچوب فرا تحلیل پژوهش‌های جدید کشور در سطح ملی، به جمع‌بندی عوامل موثر بر آسیب طلاق بر اساس برآیند یافته‌های پژوهش‌های یک دهه اخیر ایران پرداخته ‌است.بر این اساس، متناسب با ماهیت فرا تحلیل، پس از پالایش پژوهش‌های شناسایی شده طی سال‌های 1390 تا 1397، 36 مطالعه، واجد شرایط اولیه برای فرا تحلیل بودند. یافته‌های آماری پژوهش‌های منتخب به کمک نرم‌افزار cma2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش فرا تحلیل نشان می‌دهد تفاوت فرهنگی و مذهبی با گرایش به طلاق رابطه مستقیم دارد. اندازه اثر متوسط در این فرضیه 0.321 بوده است. همچنین میزان تحصیلات نیز با اندازه اثر متوسط 0.317، تاثیر مستقیمی بر گرایش به طلاق نشان داده است. در مقابل، دینداری با اندازه اثر متوسط 0.220 و وجود (تعداد) فرزندان با اندازه اثر متوسط 0.352 تاثیر معکوسی بر گرایش به طلاق نشان داده‌اند. این در حالی است که مشکلات یا متغیرهای اقتصادی، هیچ رابطه معنادارِ بلاواسطه‌ای با گرایش به طلاق نشان نداده است. در طبقات بالای جامعه، وضعیت اقتصادی بهتر، گرایش به طلاق را بالاتر برده است. بنابراین می‌توان گفت در طبقات بالا و متوسط، مساله اصلی، اقتصاد و معیشت نیست، بلکه عوامل فرهنگی مرتبط با تحولات در ارزش‌ها و نگرش‌های جامعه، از جمله در حوزه ازدواج، اولویت‌دهی به خانواده و داشتنِ تصور منفی از طلاق است.

Sociological Explanation of Divorce by MetaAnalysis of Related Studies

Divorce is one of the most important social ills in society that has devastating and profound consequences in the short, medium and long term; It leaves a mark on the individual, the family and the community. Based on this, in the framework of metaanalysis of the country’s priority injuries, this study has explored and summarized the factors affecting the damage of divorce based on the findings of research conducted in the last decade in Iran.Accordingly, in accordance with the nature of metaanalysis, after refining the identified studies during the years 2011 to 2018, finally, 36 studies were eligible for metaanalysis. Statistical findings of selected studies were analyzed using CMA2 software. The findings of the metaanalysis show that cultural and religious differences are directly related to the tendency to divorce. The average effect size in this hypothesis was 0.321. Also, the level of education with an average effect size of 0.317 has shown a direct effect on the tendency to divorce. In contrast, religiosity with an average effect size of 0.220 and the presence (number) of children with an average effect size of 0.352 have shown an inverse effect on the tendency to divorce. However, economic problems or variables have not shown any significant direct relationship with the tendency to divorce. The economic situation of the lower classes of society is a deterrent to divorce. As a result, economic problems in this group will increase the tendency to divorce. In contrast, in the upper classes of society, the better the economic situation, the higher the tendency to divorce. Therefore, it can be said that in upper and middle classes, the main issue, economics and livelihood, but cultural factors associated with developments in the values ​​and attitudes of society, including in the field of marriage, prioritization of the family and having a negative impression of divorce.