طراحی مدل شایستگی‌های حرفه‌ای کارکنان دانشی سازمان‌های دانش‌بنیان در بخش دولتی

زمینه و هدف: سازمان‌های دانش‌بنیان، برای دستیابی به اهداف، بر شایستگی‌های خاصی تاکید می‌کنند؛ زیرا مدل شایستگی‌ کارکنان برای سطوح مشاغل متفاوت است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل شایستگی‌های حرفه‌ای کارکنان دانشی سازمان‌های دانش‌بنیان اجرا شده است.روش: این پژوهش به‌لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نوع داده‌ها، آمیخته اکتشافی است. در بخش کیفی پژوهش، 12 نفر از خبرگان سازمان‌های دانش‌بنیان مشارکت کردند که این افراد با روش نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند. داده‌های این بخش از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با تحلیل مضمونتجزیه‌وتحلیل شدند. جامعه آماری بخش کمّی، 330 نفر از کارکنان دانشی سازمان‌های دانش‌بنیان بود که از میان آنها، 178 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌های این بخش، از طریق پرسش‌نامه محقق‌‌ساخته گردآوری و با مدل‌سازی معادلات ساختاری تجزیه‌وتحلیل شد.یافته‌ها: مدل شایستگی‌های حرفه‌ای در قالب پنج مقوله اصلی، 20 مقوله فرعی و 78 زیرمقوله ساختاردهی شد که عبارت‌اند از: 1. دانش (روزآمدسازی دانش، دانش حرفه‌ای، آگاهی محیطی و مدیریت دانش)؛ 2. مهارت (مهارت اجتماعی، مدیریتی، حل مسئله، مذاکره و بازاریابی)؛ 3. توانایی (توانایی آموزشی، فکری، الگوسازی، مشاوره کسب‌وکار و توسعه محصول جدید)؛ 4. ویژگی (خودکارآمدی، التزام کاری، اخلاق کاری و روحیه پژوهندگی)؛ 5. نگرش (کارآفرینی­ و آینده‌نگری). شایان ذکر است که بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم، ارتباط میان شاخص‌ها، مولفه‌ها و ابعاد مدل شایستگی معنادار بود.نتیجه‌گیری: توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای کارکنان دانشی، از اتلاف وقت، انرژی و منابع سازمان‌های دانش‌بنیان جلوگیری می‌کند و زمینه بازنگری عمیق در معیارهای گزینش و انتخاب کارکنان و تدوین برنامه‌های توسعه و بهسازی را فراهم می‌آورد.

Designing the Professional Competencies Model of Knowledge Workers in the Public Sector KnowledgeBased Organizations

Background & Purpose: Knowledgebased organizations emphasize certain competencies to achieve goals because the competency model of employees is different for the levels of occupations. Accordingly, the present study was conducted with the aim of designing a professional competencies model for knowledge workers in knowledgebased organizations.Methodology: This research is applied in terms of purpose and exploratory mixed research in terms of data type. Participants of the qualitative section consist of 12 experts of knowledgebased organizations that were selected by nonprobabilistic purposeful sampling method. The data of this section were collected through semistructured interviews and analyzed by thematic analysis. The statistical population of the quantitative part was 330 knowledge workers of knowledgebased organizations, among which 178 persons were selected by simple random sampling method. The data of this section was collected through a researchermade questionnaire and analyzed using structural equation modeling.Findings: The professional competencies model was structured in five main categories and 20 categories and 78 subcategories including: 1. Knowledge (knowledge update, professional knowledge, environmental awareness, and knowledge management); 2. Skill (social, managerial, problem solving, negotiation, and marketing skills); 3. Ability (educational, intellectual, modeling, business counseling, and new product development ability); 4. Characteristics (selfefficacy, commitment, work ethics, and research spirit); 5. Attitude (entrepreneurship and foresight). The secondorder confirmatory factor analysis indicates the significant relationship between indicators, components, and dimensions of competency model.Conclusion: The professional competencies development of knowledge workers can prevent waste of time, energy, and resources of knowledgebased organizations. It also can make deep reviewing in employment criteria, staff selection, and composition of development and reform programs.