مطالعۀ جامعه‌شناختی فرایند انتخاب رشتۀ دانشگاهی با تاکید بر بُعد جنسیت

یکی از واقعیت‌های دانشگاه در جهان، توزیع جنسیتی رشته‌های دانشگاهی است‎.‎‏ این ‏تحقیق به دنبال فهم فرایندهایی است که بر ابعاد جنسیتی انتخاب رشتۀ دانشجویان تاثیر ‏می‌گذارند. با رویکرد کیفی با 42 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های مختلف در ایران ‏مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته انجام شد و داده‌های حاصل با تکنیک تحلیل مضمون مورد ‏سنجش و ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند در انتخاب رشتۀ دانشگاهی ‏شکاف طبقاتی و توسعه‌یافتگی فعال است، سلسله‌مراتبی‌بودن امتیاز دانشگاه‌ها و رشته‌های ‏دانشگاهی از یک‌سو همراه با تفاوت طبقاتی و توسعه‌یافتگی در مناطق مختلف ایران ‏امکان دسترسی به دانشگاه‌ها و رشته‌های دانشگاهی باپرستیژ و پردرآمد را محدود می‌کند، ‏این محدودیت برای زنان فعال‌تر است زیرا با نگرش جنسیتی به رشته‌های دانشگاهی ‏همراه می‌شود که مشاغل و به تبع‌ آن آموزش را زنانه/مردانه می‌کند و با سهمیه‌بندی ‏جنسیتی همراه است. همدستی خانواده با سیاست بومی‌گزینی و تاکید بر زنانگی ایده‌آل ‏در انتخاب رشته و شغل آینده، دختران را به چانه‌زنی با پدرسالاری سوق می‌دهد. با ‏تفسیر مضمون‌های اصلی (شکاف طبقاتی و توسعه‌یافتگی و نگرش جنسیتی به رشته‌های ‏دانشگاهی) و ارجاع به ادبیات پژوهش (نظریه تقاطع)، مضمون نهایی و فراگیر پژوهش، ‏مکانیسم‌های طرد و تبعیض است که در تقاطع میان جنسیت، طبقه و شکاف ‏مرکز/پیرامون شکل می‌گیرد.‏

sociological study of the university major selection process with emphasis on the gender dimension

this research seeks to understand the processes that affect the gender aspects of ‎students’ choice of major. with a qualitative approach,a semi-structured interview ‎was conducted with 42 students of different universities in iran,and the resulting ‎data were measured and evaluated with thematic analysis technique. the findings ‎of the research show that the class gap and development are active in the selection ‎of the academic field,the hierarchical nature of the scores of universities and ‎academic fields on the one hand along with the class difference and development in ‎different regions of iran limits the possibility of access to prestigious and high-‎paying universities and academic fields,this the limitation is more active for women ‎because it is associated with a gendered approach to academic disciplines that ‎feminizes occupations and consequently education and is associated with gender ‎quotas.the complicity of the family with the policy of local selection and emphasis ‎on ideal femininity in choosing a field and future job leads girls to bargain with ‎patriarchy. by interpreting the main themes and referring to the research literature ‎‎(intersectionality theory),the final and comprehensive theme of the research is the ‎mechanisms of exclusion and discrimination that are formed at the intersection ‎between gender,class and center/periphery gap‏.‏