جایگاه تقنینی نمایندگان زن در ادوار مجلس شورای اسلامی؛ نکاتی در مطالعه جنسیتی مشارکت سیاسی

پژوهش حاضر با کاووش اطلاعات موجود از حضور نمایندگان زن در تقسیمات افقی و عمودی مناصب (متناظر با احراز کرسی در هیئت رئیسه و نیز عضویت در کمیسیون ها) و در نتیجه دسترسی به منابع قدرت در جایگاه های تقنینی، نظارتی نمایندگی مجلس، ابعاد کمتر بحث شده از مشارکت سیاسی زنان را مطرح می سازد. داده پردازی اطلاعات نشان می دهد با وجود تعداد اندک نمایندگان زن در چهار دهه، آنان توانستند به تعداد یک نفر تجربه عضویت در همه کمیسیون‌ها را به ثبت رسانند. بالاترین نرخ حضور آنان در کمیسیون بهداشت و درمان، فرهنگی، اجتماعی و آموزش و تحقیقات بوده است. در مقابل در کمیسیون های انرژی، صنایع، برنامه و بودجه و عمران بسیار قلیل بوده‌اند. این تقسیم‌بندی با تمایزات جاری در ارزش‌های پدرسالارانه متناظر و تداعی‌گر امتداد کلیشه‌های جنسیتی و ارجحیت زنان در عهده-داری نقش‌های مراقبتی، تربیتی است. درحالیکه به هیئت رئیسه مجلس در این چهار دهه راه نیافته‌اند، توانسته‌اند در کمیسیون های امور دفاعی، آموزش و تحقیقات و فرهنگی نائب رئیس شوند. مقاله با تحلیل این وضعیت و ذکر نکاتی به تغییر آن نظر داشته و به طرح نقاط مثبتی چون حضور زنان در کمیسیون نظارتی اصل نود قانون اساسی از دوره اول مجلس می پردازد.

legislative position of women representatives in the islamic parliament of iran; tips on the gender study of political participation

examining the position of women in parliaments as representative, is indirect studyof current gendered structures and rules on space, placement process, how tonetwork and also use political bargaining capacities in the field of power and wellthe nature and current mechanisms in the parliament. the present study explores theavailable information on the presence of female representatives in the horizontal andvertical divisions of positions (corresponding to holding a seat on the board andmembership in commissions) and as a result access to sources of power in legislativepositions. regarding this, the information about the female representatives in theeleven terms of the parliament is observed and collected separately each year andafter validation, it is analyzed.the results show that despite the small number of female representatives in thelast four decades, they have been able to record the experience of membership in allcommissions, even if only one seat. their highest participation rates were in thehealth, cultural, social, education and research commissions. in contrast, therehave been very few in the energy, industry, program, budget and developmentcommissions. this division corresponds to the gender distinctions in patriarchalvalues and is associated with the extension of gender stereotypes and the preferenceof women in caring for educational roles. while they have not been elected to the board in the last four decades, they have been able to serve as deputy chairmen in the defense, education and research, and cultural commissions, and hold subsequent positions in others.