نهاد قدرت و زیبایی‌شناسی پوشاک زنان ایران در دوره‌های صفوی، افشار و زند

پوشاک زنان ایرانی، نمودی از فرهنگ ایران است که متناسب با تغییرات گفتمانی در میدان قدرت حکومت‌های مختلف، تطور یافته است. از دوره‌های مهم تاریخی برای مطالعه در چگونگی تاثیر نهاد قدرت بر پوشاک زنان، دوره صفویه با تغییر مذهب و تثبیت تشیع، و در پی آن دوره‌های افشاریه و زندیه است. این مقاله با روش تحلیل گفتمان به این سوال پاسخ می‌دهد که زیبایی‌شناسی پوشاک زنان ایرانی، چگونه از نهاد قدرت تاثیر پذیرفته است؟ نتایج نشان داد که میزان پوشش زنان در اجتماع، به شدت تحت‌تاثیر رویکرد دینی سیاسی بوده اما نهاد قدرت در زیبایی‌شناسی ساختار پوشاک، تاثیر قابل اعتنایی نداشته است. از سوی دیگر، تقیدات مذهبی گفتمان حاکم، سیاست‌هایی را برای تمایزبخشی روا می‌داشته که به تغییراتی در نوع و حدود پوشش زنان اقلیت‌های دینی منجر گردید. نهاد قدرت همچنین در اثر تعاملات تجاری- فرهنگی خارجی با ممالک اروپایی نیز تاثیرات مهمی بر زیبایی‌شناسی پوشاک زنان باقی گذاشت.

The Power Institution and the Aesthetic of Iranian Women Dress in Safavid, Zand & Afshar Ages; the Power Institution and Aesthetic of Iranian Women Traditional Dress

Iranian women dress is a presentation of Iranian culture which has evolved according to discursive changes in the power fields of different states. The period of Safavid dynasty, is a important period in Iran history to study the effect of power institution on the aesthetic of Iranian women because of religion change to Shia. Following Safavid, Zand and Afshar are important periods too. This paper by applying discourse analysis, is answering to this question: how the power institution has affected the aesthetic of Iranian women? The results show that the women public clothing was deeply influenced by political religious approach but the power institution has little influenced the aesthetic of dress structure. On another hand, religious interests of dominant discourse enforced policies to distinguish some social groups which led to changes in the type and extent of dress worn by women affiliated to religious minorities. The power institution influenced the aesthetic of Iranian women through cultural commercial interactions with European countries too.