عرفان و آزادی تفکر عرفانی زنانه در قرون وسطی و پیدایی جنبشهای زنانه‌نگر معاصر

تاثیر عمیق اندیشه دینی بر منزلت زن در سه دین ابراهیمی، با همه تفاوت‌ها و نوساناتش، نزد بسیاری از محققان امری پذیرفته شده است. برقراری عدالت، نفی تبعیض، توجه به مهربانی در تعالیم هر سه دین دیده می‌شود. در خصوص یهودیت، شاید به دلیل دیرپایی و عدم آگاهی از همه تحولات، داوری قدری دشوار باشد و شاید تصور شود که به زنان نگاهی فرودستانه و تحقیرآمیز شده است اما در مسیحیت و اسلام می‌توان گفت که هم در ناحیه آموزه‌ها و هم در تنظیم قواعد و قوانین، توجه خوبی به جایگاه زنان شده و همین در جای خود، موجب ارتقای شان و منزلت زنان شده است. بنابرین، با توجه به مقتضیات عرفی و فرهنگی آن زمان، می‌توان مدعی شد که ادیان نقش مثبتی در این زمینه داشته و چه بسا بتوان آنها را در تقابل با سنت و عرف رایج زن‌ستیز دانست. تفکر دینی عرفانی در این میان، جذابیت‌ها و توانمندی‌های زیادی داشتند. از این رو، در قرون وسطی، بسیاری از زنان طبقات مختلف اجتماعی شیفته تفکر دینی عرفانی بودند که از جمله مولفه‌های آن، دو عنصر استقلال و قدرت رهبری را می‌توان معرفی کرد و می‌توان آنان را پیشگامان مکاتب زنانه‌نگر معاصر معرفی کرد.