مقایسۀ مدخل‌های استانداردهای فراداده‌ای در پایگاه‌های نسخه‌های خطی فارسی با مدخل‌های استانداردهای فراداده‌ای در پایگاه‌های خارج از ایران در پوشش مدخل‌های نسخه‌های خطی

هدف: پژوهش حاضر به بررسی عدم یکدستی و جامعیت در استفاده از استانداردهای فراداده ای در پایگاه های نسخه های خطی فارسی در مقایسه با پایگاه های خارج از ایران و ارائه پیشنهادهایی بومی در فرایند دیجیتال سازی این پایگاه ها می پردازد.روش: جامعۀ پژوهش شامل 4 پایگاه داخلی و 11 پایگاه خارجی است که استانداردهای فراداده ای رکوردهای موجود در این پایگاه ها بررسی شده است. پژوهش، به روش پیمایشی توصیفی (فراوانی) و سیاهۀ وارسی از طریق تکنیک دلفی انجام گرفته است. داده ها از طریق سیاهۀ وارسی، گردآوری شده و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: یافته ها نشان داد که در پایگاه های جامعۀ پژوهش، استاندارد tei (با 81/4 درصد) دارای بیشترین میزان کاربرد و پوشش مدخل های نسخه های خطی است. در پایگاه های نسخه های خطی فارسی، استاندارد فراداده ای متس (به عنوان استاندارد فراداده ای ساختاری)، و استانداردهای فراداده ای دابلین کور (با 56/8 درصد) و مودس (با 77/1 درصد) در بخش توصیف، به ترتیب دارای بیشترین فراوانی بوده است. همچنین مشخص شد در بخش های مربوط به توصیف و ارائه اطلاعات نسخه های خطی، نبود یکدستی در استفاده از استانداردهای فراداده ای به چشم می آید. این مساله که از ضعف های پایگاه های نسخه های خطی فارسی می باشد، لزوم توجه به یکدستی در توصیف نسخه ها و استفاده از استانداردهای فراداده ای یکدست با جامعیت بالا مانند تی ای آی و در نهایت وجود سازمانی همچون کتابخانۀ ملی ایران جهت ارائه خط مشی یکسان در این زمینه را آشکار می نماید. اصالت/ارزش: میزان پوشش مولفه های نسخه های خطی توسط استانداردهای ابرداده ای، شاخص مهم برای ارزیابی میزان بازیابی نسخه های خطی دیجیتال محسوب می شود. بنابراین پژوهش حاضر میزان این پوشش را در چهار پایگاه نسخه های خطی فارسی با 11 پایگاه نسخه های خطی خارج از ایران مقایسه می کند و راهکارهای بومی ارائه می دهد.

A Comparison of Metadata Standards Entries in Persian Manuscripts Databases with Metadata Standard Entries in Manuscripts Databases Outside of Iran

Purpose: The present research aims at studying the use of metadata standards in Persian manuscripts databases, and the types and frequencies of these standards in the Optical Character Recognition (OCR) procedure of these databases.Methodology: Research population consists of four Persian databases and 12 Latin databases. The research data is gathered through a checklist, using descriptive survey method, Delphi technique and is analyzed using descriptive statistics.Findings: Findings show that manuscripts databases, the metadata standard TEI (81/4%), had the largest manuscript entry coverage, and the metadata standard Dublin Core had the smallest coverage. Among three metadata standards used Persian manuscripts databases, METS with the biggest frequency was the second most frequentlyused over all manuscripts databases.Originality/Value: The coverage level of components of the manuscripts by metadata standards is an important indicator for assessing the level of digital manuscript retrieval. This study compares the coverage of this coverage in four Persian manuscripts with 11 linear manuscripts outside Iran. It also provides solutions which are applicable in Iran