بررسی کتاب‌های مرجع فارسی چاپی کودکان و نوجوانان منتشره بین سال‌های 1390-1385 از نظر اعتبار، وسعت و کیفیت

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اعتبار، وسعت و کیفیت کتاب‌های مرجع فارسی کودکان و نوجوانان که از سال 1385 تا 1390 برای اولین بار در ایران به چاپ رسیده‎اند، صورت گرفت تا بدین وسیله میزان مطابقت‎شان با معیارهای کتاب‌های مرجع کودکان و نوجوانان مشخص شود.روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش به‎کار رفته در این پژوهش، تحلیل محتوا و از نوع کمّی است. جامعه آماری پژوهش شامل 216 عنوان کتاب مرجع کودک و نوجوان است. ابزار گردآوری داده‌ها، سیاهه‎وارسی محقق‎ساخته مبتنی بر مرور متون و منابع است که روایی آن به تایید صاحب‌نظران رسید.یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، از تعداد 216 عنوان کتاب بررسی شده، 150 اثر دانش‌نامه، 33 اثر واژه‌نامه، 8 اثر سرگذشت‌نامه، 18 اثر منابع مرجع فوری، و 7 اثر منابع مرجع جغرافیایی بودند. بر اساس نتایج، معیارهای ارزیابی در تعداد زیادی از کتاب‌ها به صورت کاملاً مطلوبی رعایت نشده بود. کتاب‌های تالیفی ـ ترجمه‌ای بیشتر از سایر کتاب‌ها معیارهای مورد نظر را رعایت کرده‌ بودند و همچنین به جز سال 1390، در بقیه سال‌ها کیفیت منابع مورد بررسی سیر صعودی داشتند. این در حالی است که تعداد کتاب‌های تالیفی ـ ترجمه‌ای تنها 6 درصد از کل کتاب‌ها را در این 6 سال تشکیل می‌دادند.اصالت/ارزش: پژوهش حاضر ضمن تهیه سیاهه وارسی در زمینه ارزیابی کتاب های مرجع کودکان و نوجوانان بر اساس پیشینه های موجود و نیز نظر متخصصان، این امکان را فراهم آورده است تا استفاده‌کنندگان کتاب‌های مرجع در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. همچنین به تولیدکنندگان کتاب‌های مرجع این امکان را می دهد تا تصمیم‎گیری بهتری در زمینه تالیف کتاب‌های مرجع داشته باشند.