بررسی میزان مشارکت اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین کارکنان کتابخانه‌های شهر تبریز

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان مشارکت اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین کارکنان کتابخانه‌های شهر تبریز است.روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و چون جامعه آماری 155 نفر بود، کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه‌گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و متخصصان امر و پایایی آن با آلفای کرونباخ اندازه‌گیری گردید. یافته‏ها: در این تحقیق، میزان مشارکت اجتماعی در حد متوسط بدست آمد. آزمون فرضیه‌ها نشان داد که بین مشارکت اجتماعی و متغیرهای اعتماد بین‌فردی و بیگانگی اجتماعی همبستگی معکوس وجود دارد ولی بین متغیر کسب پاداش و مشارکت اجتماعی همبستگی مستقیم وجود داشت و بین متغیر کسب پاداش و متغیر اعتماد نهادی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی کارکنان رابطه معنی‌داری وجود نداشت. از بین متغیرهای زمینه‌ای نیز میزان مشارکت براساس جنسیت معنی‌دار، و مشارکت اجتماعی در بین کارکنان مرد بیشتر از کارکنان زن بود. در مجموع می‌توان گفت ترکیبی از عوامل فردی و اجتماعی در قالب مدل نظری برآمده از نظریه‌های تبیین رفتار و مشارکتی، این نتیجه را تبیین می‌کنند. مشارکت کارکنان مورد بررسی، دارای جنبه‎های ذهنی و شناختی بود که ارزش و اهمیت آن بالاست. با توجه به ضریب تبیین محاسبه شده در خصوص معادله رگرسیونی مطرح شده که در سطح نسبتاً پایین قرار داشت، به‏نظر می‌رسد که برای تبیین مشارکت اجتماعی کارکنان باید متغیرهای مبین دیگری نیز وارد معادله شوند و سطح تحلیل را باید از سطح خُرد و میانی فراتر برد و متغیرهای کلان تاثیرگذار بر فرآیند مشارکت را نیز که معمولاً در خارج از محدوده سازمان‌ها و نهادها قرار می‌گیرند مورد توجه قرار داد. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت مشارکت اجتماعی در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، کارمندان کتابخانه ها به دلیل ارتباط با قشر وسیعی از دانشجویان، استادان، روشنفکران و عامه مردم، می‏توانند نقش اساسی در این راستا ایفا نمایند. این پژوهش از نخستین پژوهش‏های در نوع خود است.