تدوین سناریوهای متصور برای آینده نهاد رسانه‌ای کتابخانه‌های عمومی ایران

هدف: هدف تحقیق حاضر، تدوین سناریوهای متصور برای آینده کتابخانههای عمومی ایران است. در این تحقیق، کتابخانه‌های عمومی با توجه به جایگاه و کارکردهایش، به مثابه یک رسانه ارتباطی تبیین شده است.روش: در پژوهش حاضر از ساخت سناریو بهمنظور پرداختن به چندگانگی و غیرقابل پیشبینی بودن آینده استفاده شده است. مدل سناریونویسی در این تحقیق مدل دو در دو بوده که از تقاطع دو پیشران دارای عدمقطعیت شکل می‌گیرد، به همین دلیل لازم بود تا ابتدا فهرستی از پیش‌ران‌ها شناسایی شود. برای استخراج عدم قطعیت‌های اساسی، از روش دلفی بر پایه جمعآوری نظریات کارشناسان و متخصصان از طریق ارسال پرسشنامه استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های نشان داد که اساسی‌ترین عدم قطعیت‌ها در حوزه کتابخانه‌های عمومی فضای فیزیکی در مقابل فضای مجازی، منابع فیزیکی در مقابل عنوان منابع مجازی، و محلی‌گرایی در مقابل جهانی‌گرایی به شمار می‌آیند. البته از جهتی منابع مجازی وابستگی ذاتی به فضا و مکان مجازی دارند لذا این دو عدم قطعیت تجمیع و به عنوان یک محور مورد استفاده قرار گرفت و چهار سناریو بر مبنای دو عامل زیر شناسایی شد: الف) «فضا و منابع» که دو سر طیف آن «مجازی» و «فیزیکی» است و ب) «جهت خدمات» که دو سر طیف آن «ترویج منابع فرهنگی محلی و بومی» و «ترویج فرهنگ جهانی» است. این چهار سناریو با نام‌های1- کتابخانه بهعنوان هاب محلی2- کتابخانه بهعنوان مرکز رسانه 3- کتابخانه به عنوان کتابخانه مجازی و 4- کتابخانه به عنوان شبکه مجازی اطلاعات معرفی شدند.اصالت/ارزش: مقاله حاضر در صدد است تا با استفاده از فنون فرارشته‌ای آینده‌پژوهی، زمینه‌های حضور اثربخش کتابخانه‌های عمومی را در میان رقبای رسانه‌ای خصوصاً رسانه‌های نوظهور فراهم کند.