وضعیت بازیابی اطلاعات در دو پایگاه نمایه و نما و سنجش اثربخشی استفاده از واژگان کنترل ‌شده در نمایه‌سازی این دو پایگاه

هدف: هدف از این پژوهش تعیین میزان جامعیت، مانعیت و مدت زمان جست‌وجو در دو پایگاه نما و نمایه و همچنین مقایسه دو ابزار نمایه سازی اصطلاحنامه و رده بندی ده‌دهی دیویی در این دو پایگاه است.روش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی- تحلیلی صورت پذیرفته است. اطلاعات مورد نیاز آن با مشاهده مستقیم منابع پایگاه مقالات نما و نمایه گردآوری شده است. جامعه آماری، مقالات مشترک در دو پایگاه مقالات فارسی نما و نمایه در دو حوزه موضوعی کتابداری و اطلاع‌رسانی و تاریخ (610 مقاله) است که 240 مقاله به روش نمونه گیری نسبی و تصادفی انتخاب گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می دهد که میزان جامعیت (در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی و تاریخ) در پایگاه نما 56 درصد و در پایگاه نمایه40 درصد و میزان مانعیت (در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی و تاریخ) در پایگاه نما 58 درصد و در پایگاه نمایه 35 درصد، و نیز مدت‌زمان جست‌وجو در پایگاه نما 1 دقیقه و 13 ثانیه و در پایگاه نمایه 2 دقیقه و13 ثانیه است. استفاده از آزمون آماری تی برای نمونه های مستقل در این پژوهش بیانگر این‌است‌که از نظر جامعیت، مانعیت و مدت‌زمان جست‌وجو اختلاف معنی‌داری بین پایگاه نما و پایگاه نمایه وجود دارد؛ اما همبستگی در این معیارها در دو پایگاه مستقیم و معنی‌دار است. نتایج به‌دست آمده از پژوهش نشان می دهد که پایگاه نما از نظر میزان جامعیت و مانعیت و مدت زمان جست‌وجو در وضعیت مطلوب تری نسبت به پایگاه نمایه قرار دارد و می توان گفت استفاده از اصطلاحنامه در نمایه سازی پایگاه نما بر نتایج بازیابی از آن پایگاه تاثیر مثبت و موثر گذاشته است.اصالت/ارزش: براساس نتایج پژوهش جست‌وجوگران اطلاعات می‌توانند در انتخاب پایگاه متناسب با نیاز خود بهتر تصمیم‌گیری کنند و نیز طراحان پایگاه ها دریابند که برای تولید پایگاه از کدام زبان کنترل شده در سازمان دهی منابع استفاده کنند.