نقش کتابخانه‏های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی: مطالعه موردی شهر تهران

هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش کتابخانه‏های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی و مولفه‏های لازم برای ایجاد و توسعه‏ سرمایه اجتماعی در آنهاست.روش‏: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه‏ای استفاده شده است. در پژوهش حاضر چهار کتابخانه از کتابخانه‏های عمومی شهر تهران که درجه بهتری دارند انتخاب شده و سپس به روش نمونه‏گیری نظری، 41 عضو کتابخانه، 16 کتابدار و 53 شهروند از جامعه استفاده‏کننده از کتابخانه‏ها انتخاب شدند. داده‏های مورد نیاز این پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه نیمه طراحی شده با اعضای نمونه‏ها گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‏های به‏دست آمده و رسیدن به نظریه از روش رمزگذاری نظری استفاده شده است.یافته‏ها: یافته‏های پژوهش نشان داد که در حال حاضر کتابخانه‏های عمومی نتوانسته‏اند نقشی اساسی در ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی شهروندان داشته باشند. نتایج پژوهش نشان داد عواملی که باعث کمبود سرمایه اجتماعی در کتابخانه‏های عمومی بوده‏اند شامل کمیت و کیفیت پایین خدمات کتابخانه‏ای، تعاملات اجتماعی اندک در کتابخانه‏های عمومی، عدم دسترسی یکسان افراد جامعه به اطلاعات و عدم اعتماد مردم به سازمان‏های اداره‏کننده کتابخانه‏های عمومی است.اصالت/ارزش: این پژوهش اولین پژوهشی است که به بررسی نقش کتابخانه‏های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی پرداخته است و با توجه به استفاده از راهبرد نظریه زمینه‏ای، این پژوهش به تولید نظریه و بیان مولفه‏های لازم برای ایجاد سرمایه اجتماعی توسط کتابخانه‏های عمومی انجامیده است.