تحلیلی بر محتوای ارائه‌شده توسط کتابخانه‌های عمومی در شبکه‌‌های اجتماعی در دوران همه‌گیری کووید-19

هدف: شیوع کرونا و تعطیلی کتابخانه‌های عمومی موجب شد فعالیت‌های کتابخانه‌ها در فضای مجازی ادامه یابد و کتابداران به‌دنبال تولید محتوا برای کتابخانه‌های خود باشند. کتابخانه‌های وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این مدت در بستر شبکه‌های مجازی فعالیت داشتند و به‌ویژه تولید محتوا توسط کتابداران مورد حمایت و تشویق قرار گرفت. هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای تولیدشده توسط کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران در شرایط دورکاری ناشی از شیوع کرونا در بستر اینستاگرام است.روش‌‌: پژوهش حاضر توصیفی و کاربردی است و با استفاده از روشِ اسنادی ازطریق مراجعه به محتوای صفحات مجازی کتابداران کتابخانه‌های عمومی در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام صورت گرفته است. از میان 2700 کتابخانۀ عمومی وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نمونه‌ای شامل 336 کتابخانه با استفاده از جدول مورگان به‌صورت طبقه‌بندی‌شده و با رعایت توزیع نمونه در استان‌های مختلف انتخاب شد. اطلاعات مربوط به پست‌ها، دنبال‌کنندگان و تگ‌های موضوعی استخراج و در نرم‌افزار اکسل وارد شد. برای این منظور، پست‌های موجود با توجه به تاریخ انتشار هر پست (پیش از دوران همه‌گیری کرونا، دوران تعطیلی کتابخانه‌ها در همه‌گیری کرونا و پس‌از آن) تفکیک شدند. در بخش تحلیلی، آزمون‌های هم‌بستگی و رگرسیون برای آزمون فرضیه‌های پژوهش به کار گرفته شد.یافته‌‌ها: محتوای تولیدشده در چهار گروه اصلی کارگاه‌ها، کلاس‌های آموزشی، برنامه‌های فرهنگی و برنامه‌های مناسبتی دسته‌بندی شد. از نظر محتوای تولید‌شده، در بخش کارگاه‌های آموزشی، استان تهران با 804 پست بیشترین و استان قم با 98 پست کمترین تعداد را داراست. در بخش کلاس‌های آموزشی، استان تهران با 75 پست بیشترین و استان چهارمحال و بختیاری با 3 پست کمترین تعداد را به خود اختصاص می‌دهد. در بخش اطلاع‌رسانی فراخوان‌های فرهنگی-ادبی، استان تهران با 112 پست بیشترین و استان آذربایجان شرقی با کمترین تعداد پست را داراست. در بخش برنامه‌های مناسبتی، استان تهران با 121 پست بیشترین و استان‌های کردستان وکهگیلویه و بویراحمد با 11 پست کمترین تعداد پست را به خود اختصاص دادند. آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد که بین درجۀ کتابخانه و میزان محتوای تولیدشده، تعداد دنبال‌کنندگان و میزان تولید محتوا، درجۀ کتابخانه و فاصلۀ بین انتشار پست‌ها و تعداد دنبال‌کنندگان و فاصلۀ پست‌ها رابطه‌ای معنادار وجود دارد.اصالت/ارزش: شرایط کرونا و قرنطینه در دورۀ همه‌گیری کرونا باعث شد تا کتابخانه‌های عمومی فعالیت‌های خود را در بستر فضای مجازی ادامه دهند و اطلاع‌رسانی برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و هنری کتابخانه‌ها از این طریق افزایش یابد. در پژوهش حاضر، مشخص شد که کتابخانه‌های کوچک‌تر، مطالب بیشتر و متنوع‌تری در بستر اینستاگرام عرضه کرده‌اند. به نظر می‌رسد که ارتباط نزدیک‌تری بین جوامع محلی و کتابداران کتابخانه‌های کوچک‌تر وجود دارد و مخاطبان این کتابخانه‌ها علاقه‌ای بیشتر به دنبال کردن صفحات کتابخانه‌های خود دارند، و این امر نیز به‌نوبۀ خود می‌تواند زمینه‌ساز تولید بیشتر مطالب و اخبار مرتبط با کتابخانه‌ها شود. تجربۀ حاصل از تولید محتوای آنلاین در شرایط همه‌گیری کرونا می‌تواند در گسترش دامنۀ خدمات غیرحضوری کتابخانه‌ها، مدیریت شرایط بحران و ایجاد انگیزه در کتابداران برای تولید محتوا به کار گرفته شود.

an analysis of the content provided by public libraries on social networks during covid-19 pandemic

purpose: the spread of corona and the closure of public libraries caused the activities of libraries to continue in the virtual space and librarians to seek to create content for their libraries. the library staff started providing content for their websites, weblogs and social media. the purpose of this research is to analyze the online content created by the librarians of public libraries affiliated with the iran public libraries foundation during the covid-19 pandemic on instagram in order to gain knowledge about their experiences.method: the current research is descriptive and applied and was carried out using the documentary method, in which the pages of iranian public libraries on instagram were carefuly watched for their contents and topics. the research population included 2700 branched of public libraries affiliated to the iran public libraries foundation, from which a sample of 336 libraries was selected using morganʼs table. the sample was categorized in a way to include representatives from 31 provinces. the data about posts, followers and subject tags was extracted and entered into the excel software. for this purpose, the posts were separated according to the publication date of each post (before the covid-19 pandemic, during the closure of libraries during the covid-19 pandemic, and after the covid-19 pandemic). in order to test the research hypotheses, the pearson correlation coefficient and regression tests were used.findings: the results showed that the contents provided by the librarians on the official pages of iranian public libraries mostly refer to four thematic classes: library workshops, training courses, announcements of the upcoming cultural-literary events, and news on calendar events. in case of the workshops, tehran province had the highest number of posts (with 804 posts) and qom province had the lowest number of posts (with 98 posts). for training courses, tehran province showed the highest number of posts with 75 posts and chaharmahal and bakhtiari province showed the lowest number with 3 posts. in the case of announcements of cultural-literary events, tehran province had the greatest number of posts with 112 posts, while the lowest number of posts belonged to east azarbaijan province. in the case of calendar events, tehran province has the highest number of posts with 121 posts, while kurdistan province and kahegiluyeh and boyer ahmad province had the lowest number with 11 posts. the results for spearman test revealed a significant correlation between the degree and the number of followers, and the number of posts. there was also a significant relationship between the degree of library and the time lapse between the published posts.originality/value: the conditions of corona and quarantine during the pandemic forced the librarians of public libraries to continue their activities and services such as lending, reference services, events on social networking platforms, particularly instagram. the findings of the current research showed that smaller libraries have offered more and more diverse content on instagram. it seems that there is a closer connection between the local communities and the librarians of smaller libraries, and the audience of these libraries is more interested in following their library pages, and this in turn can lead to more content and news related to libraries. the experience of online content creation during the corona pandemic can be used to expand the range of offline services of libraries, manage crisis situations and motivate librarians to create content.