ارزیابی عملکرد مسئولین کتابخانه‌های عمومی شهر قم با استفاده از روش بازخورد 360 درجه

هدف: بازخورد 360درجه یکی از روش‌‌های ارزیابی است که به‌دلیل استفاده از چند منبع برای ارزیابی افراد، ارزیابی کامل و دقیقی از مهارت‌ها، توانایی‌‌ها، شایستگی‌‌ها، و عملکرد ارزیابی‌شونده ارائه می‌دهد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد مسئولان کتابخانه‌های عمومی شهر قم با استفاده از روش بازخورد 360درجه است.روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که از روش پیمایشی-تحلیلی برای ارزیابی عملکرد مسئولان کتابخانه‏‌ها در هشت شاخص (مهارت‌‌های مدیریتی، تصمیم‌گیری، نوآوری و تغییر، ارتباط و تعامل، رهبری، مهارت‌های تخصصی، مهارت‌های رفتاری و کار تیمی) از روش بازخورد 360درجه استفاده کرده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ مسئولان کتابخانه (12 نفر)، کتابداران (42 نفر) و مسئولان مافوق (2 نفر) در کتابخانه‌‌های عمومی شهر قم است. ابزار گردآوری داده‏ها پرسش‌نامۀ براون (با اندکی اصلاحات) در طیف پنج‌درجه‌‌ای لیکرت (از هرگز تا همیشه) با 64 گویه است که روایی صوری آن توسط اساتید متخصص تایید شد و میزان پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0.97 به دست آمد. ارزیابی عملکرد مدیران توسط سه گروه خودارزیابی مدیران، کتابداران و مسئولان مافوق مدیران کتابخانه در ادارۀ کل کتابخانه‌های عمومی استان قم صورت گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های ناپارامتریک نرم‌افزار آماری spssv.26 استفاده شد.یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که تمام شاخص‌های عملکرد مسئولان کتابخانه‌های عمومی شهر قم در وضعیتی مطلوبی قرار دارد و بین خودارزیابی مسئولان کتابخانه و کتابداران و مسئولان مافوق- جز شاخص «رهبری»- تفاوتی معنادار وجود ندارد. شاخص‌های «مهارت‌های مدیریتی»، «تعامل و ارتباط»، و «کار تیمی» در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. شاخص «تصمیم‌گیری» نیز با توجه به میانگین رتبۀ آن دارای کمترین اهمیت از دید پاسخ‌دهندگان است و میان شاخص‌های عملکرد مسئولان کتابخانه هم‌بستگی بالا و معناداری وجود دارد. همچنین، میان نظرات پاسخ‌گویان بر مبنای متغیرهای جمعیت‌شناختی سن، جنسیت، میزان تحصیلات، رشتۀ تحصیلی و سابقۀ کار تفاوتی معنادار وجود ندارد.اصالت/ارزش: تاکنون، پژوهشی دربارۀ ارزیابی عملکرد مسئولان کتابخانه‌های عمومی با این روش صورت نگرفته است. روش بازخورد 360درجه می‌تواند الگویی مناسب برای تصمیم‌گیری دربارۀ عملکرد مسئولان کتابخانه‌های عمومی به‌صورت گروهی و انتخاب آن‌ها باشد. لزوم توجه و تفویض اختیار در شاخص‌هایی نظیر «تشویق و نوآوری»، «رهبری» و «تصمیم‌گیری» با توجه به یافته‌های پژوهش در ارزیابی عملکرد مسئولان از موارد موردتاکید است. همچنین، تدوین و ابلاغ شاخص‌‌های ارزیابی عملکرد به کتابداران و مدیران کتابخانه‌‌های عمومی به‌منظور دستیابی به شناخت بهتر از این شاخص‌‌ها و بهبود کیفیت عملکرد آن‌ها می‌‌تواند مفید واقع شود.

performance evaluation of public library managers in qom by 360-degree feedback method

purpose: 360-degree evaluation is one of the evaluation methods that provides a complete and accurate evaluation of the skills, abilities, competencies, and performance of the evaluator due to the use of several sources to evaluate people. the aim of the study is to evaluate the performance of public library managers in qom city by 360-degree feedback method.method: the current research is an applied study which used a survey-analytical method to evaluate the performance of libraries managers in eight indicators (management skills, decision-making, encouragement and innovation, communication and interaction, leadership, professional skills, behavioral skills and teamwork) by 360-degree feedback method. the statistical population included all library managers (12 people), librarians (42 people) and superior officials (2 people) in the public libraries in qom city. the tool for collecting data was the brown questionnaire (with some modifications) in the five-point likert scale with 64 items. the face validity of questionnaire was approved by experts, and its reliability was calculated by cronbach’s alpha coefficient (0.97). non-parametric tests of spss (version 26) software were used for data analysis. findings: findings revealed that the status of all indicators of the performance of the managers of public libraries in qom city is in a favorable situation, and there was no significant difference between the managers’ self-evaluation with librarians and superior officials- except for the “leadership” indicator. “management skills”, “interaction and communication” and “team work” are ranked first to third. according to its average rating, the “decision-making” indicator has the least importance from the respondents’ point of view and there was a high and significant correlation between performance indicators of managers. furthermore, no significant difference was observed between the opinions of the respondents based on the demographic variables of age, gender, education degree, discipline and work experience.originality/value: thus far, there has been no study on evaluating the performance of public library managers with this method. 360-degree feedback method can be a suitable model for deciding on the performance of public libraries managers in a group and selecting them. the need to pay attention and delegation of authority is emphasized in indicators such as “encouragement and innovation”, “leadership” and “decision-making” according to the findings of the research in evaluating the performance of managers. moreover, compiling and communicating performance evaluation indicators to librarians and managers of public libraries in order to gain a better understanding of these indicators and improve the quality of their performance can be useful.