تعامل کاربران نابینا و کم‌بینا با کتابخانه‌های عمومی کشور ایران (اهداف، انگیزه‌ها و میزان رضایتمندی)

هدف: هدف این پژوهش کشف تعامل کاربران نابینا و کم‌بینا با کتابخانه‌های عمومی کشور و مطالعۀ اهداف و انگیزه‌های آنان از مراجعه به کتابخانۀ عمومی و تعیین میزان رضایتمندی آنان از خدمات دریافتی است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 365 نفر از اعضای فعال کتابخانه‌های عمومی است که از این میان، 233 نفر به شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان جامعۀ نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داد‌ها پرسش‌نامه‌ای بود که با پیگیری‌های تلفنی و حضوری در میان اعضای جامعۀ نمونه توزیع و توسط آنان تکمیل شد. یافته‌ها: یافته‌‌ها نشان داد که اغلب بخش‌‌های مخصوص نابینایان (29 بخش) در کتابخانۀ مرکزی و یا کتابخانه‌‌های شهری مرکز استان واقع شده است و بقیۀ شهرستان‌‌ها فاقد این بخش هستند. از لحاظِ جنسیت، 54.1 درصد از کاربران بخش نابینایان زن هستند و از لحاظِ مدارک تحصیلی اکثر کاربران (44.6 درصد) مدرک کارشناسی دارند. 51.5 درصد از کاربران نابینای مطلق و 48.5 درصد کم‌‌بینا هستند. در مجموع، میزان رضایت کاربران از وضعیت فعلی بالاتر از حد متوسط (3.95 از 5 در مقیاس لیکرت) بوده، و بیشترین میزان رضایت از برخورد، راهنمایی، دانش و تخصص کتابداران کتابخانه بوده است و میزان رضایت از کیفیت، کمیت و روزآمد بودن منابع کتابخانه در سطح متوسطی قرار داشت. کمترین میزان رضایت کاربران از علامت‌‌ها و نشانه‌‌های راهنمایی برای هدایت آن‌ها و طراحی و معماری بخش نابینایان بوده است. با توجه به نقایص و کاستی‌های موردمطالعه، ضروری است کتابخانه‌های عمومی کشور به‌منظور بهبود خدمات‌دهی در سطوح مختلف اقدام کنند تا کاربران کم‌بینا و نابینا با سهولت و رضایت بیشتری از امکانات و منابع کتابخانه‌ها بهره‌مند شوند.اصالت/ارزش: در زمینۀ بخش نابینایان کتابخانه‌های عمومی، پژوهش‌های متعددی صورت گرفته است که هریک بخش نابینایان کتابخانۀ خاصی را بررسی کرده‌اند، اما این پژوهش کل بخش‌های نابینایان کتابخانه‌های عمومی کشور را به‌صورت یکپارچه مورد مطالعه قرار داده است.

interaction of blind and partially sighted users with public libraries in iran: goals, motives, and satisfaction

purpose: the purpose of this research is to investigate the interaction of blind and partially sighted users with the public libraries of the country and to study their goals and motives for visiting the public library and to determine their level of satisfaction with the services received.method: the current research is conducted using a survey method and a descriptive approach. the statistical population includes 365 active members who were selected by random sampling. the data collection tool was a questionnaire. a total of 233 questionnaires were completed by the participants with telephone and face-to-face follow-ups. statistical techniques and spss22 software were used to analyze the research data.findings: according to the research findings, most of the sections for the blind (29 sections) are located in the central library or urban libraries in the center of the province and the rest of the cities do not have this section. in terms of gender, 54/1% of the users in the blind sector are women, and in terms of qualifications, most users (44/6%) have a bachelor’s degree. 51/5% of users are completely blind and 48/5% are blind. in general, usersʼ satisfaction with the current situation is above average (3/95 out of 5 on the likert scale) and the highest level of satisfaction with the attitude, guidance, knowledge and expertise of library librarians and the level of satisfaction with the quality, quantity and up-to-dateness of library resources was at a moderate level. furthermore, the lowest level of usersʼ satisfaction was with the signs and guidelines for their guidance and the design and architecture of the blind section. it seems that due to the significant deficiencies and shortcomings that can be seen in the research findings, it is necessary for the iranian public libraries to improve services at different levels so that blind and visually impaired users can more easily and satisfactorily use the facilities and resources of libraries.originality/value: numerous research have been done in the field of the blind section of public libraries and each of them has studied the blind section of a specific library, but this research covers all the blind sections of public libraries in the country.