مطالعۀ مخاطره‌های پیشِ روی خدمات کتابخانه‌های تحت پوشش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعه، شناسایی و ارزیابی مخاطره‌های خدمات کتابخانه‌های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و ارائۀ راهکار بر اساس تئوری مدرن پرتفوی است.روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش گردآوری داده‌ها از نوع پژوهش‌های کیفی است که با روش فراترکیب انجام شده است. در پژوهش حاضر، برای دستیابی به هدف پژوهش و شناسایی مخاطره‌های پیشِ روی کتابخانه‌ها به جستجوی نظام‌مند در پایگاه‌های اطلاعاتی ساینس‌دایرکت، امرالد، نورمگز، مگ‌ایران، سیویلیکا، پایگاه علوم انسانی و پایگاه مجلات دانشگاه تهران پرداخته شد. در این پژوهش، روش هفت‌مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (2007) و در مرحلۀ بعد، برای تعیین ضریب اهمیت و اولویت هریک از مفاهیم کشف‌شده از روش کمی آنتروپی شانون استفاده شد. همچنین، در پژوهش حاضر به‌منظور تعیین روایی فراترکیب از ابزار ارزیابی حیاتی گلین استفاده شد. نحوۀ به‌کارگیری این ابزار در پژوهش حاضر در بخش کنترل کیفیت ارائه می‌شود. در این پژوهش، کلیۀ مقاله‌های مرتبط مطالعه و هرکدام از مخاطره‌های پیشِ روی خدمات کتابخانه‌های عمومی شناسایی و کدگذاری شدند. برای تعیین پایایی از روش توافق بین دو کدگذار استفاده شد و برای محاسبۀ ضریب توافق دو کدگذار از ضریب کاپا استفاده شد.یافته‌ها: منابع استخراجی درنهایت مورد ارزیابی قرار گرفتند و تعداد 52 مخاطره در نُه دستۀ ارزش وجودی کتابخانه، مجموعه‌سازی، فناوری اطلاعات، مسائل مربوط به منابع انسانی، قوانین و مقررات، مدیریت، مسائل مالی، ارزیابی و دسترسی به اطلاعات تقسیم‌بندی شده‌اند. نتایج نشان داد که مولفۀ تحولات اجتماعیاقتصادی و درنتیجه، نیازهای همیشه در حال تغییر مشتریان و تامین نیازهای اطلاعاتی مشتریان منجر به ناتوانی کتابخانه در تامین حداکثری نیازهای اطلاعاتی مشتریان خواهد شد. همچنین، این مولفه بیش از سایر مولفه‌ها مورد توجه قرار گرفته بود.اصالت/ارزش: کتابخانه‌ها در مسیر ارائۀ خدمات خود همواره با مخاطره‌هایی مواجه هستند که شناسایی و مدیریت این مخاطره‌ها به حل بسیاری از مشکلات و معضلات پیشِ روی کتابخانه‌های عمومی کمک خواهد کرد. بنابراین، پژوهش حاضر در برنامه‌ریزی و تعیین خط‌مشی کتابخانه‌های عمومی کشور در آینده می‌تواند تاثیر شگرفی داشته باشد.

A Study of the Services Risks of the Libraries Affiliated with Iran Public Libraries Foundation

Purpose: To study, identify and evaluate the services risks of the public libraries affiliated with Iran Public Libraries Foundation and to provide a solution based on the modern portfolio theory.Method: This is an applied research in terms of purpose and a qualitative study in terms of the data collection method, which has been carried out by applying the crossmix method. In order to achieve the purpose of research and identifying the dangers facing libraries, a systematic search was conducted through the databases of Science Direct, Emerald, Normex, Mag Iran, Civilica, Humanities Database and the University of Tehran Journal. In this study, Sandlowski and Barroso's (2007) sevenstep method was used. Then, the Shannon entropy quantitative method was used to determine the significance and priority of each of the concepts discovered. Furthermore, a Critical appraisal tool was used to determine the crossvalidity. A description of how to use his tool is given in the quality control section. In the present study, all the relevant articles were studied and each of the risks the public library services face was identified and coded. To determine the reliability, the twocoder agreement method was utilized and the kappa coefficient was used to calculate the coefficient of agreement between the two coders.Findings: The extracted resources were finally evaluated and 52 risks were divided into nine categories: Library Existential Value, Collection, Information Technology, Human Resources Issues, Laws, Regulations, Management, Financial Issues, Evaluation and Access to Information. The results showed that the component socioeconomic changes and, consequently, the everchanging needs of customers and provision of their information needs will result in the library's inability to meet the maximum customer information needs. Furthermore, this component received more attention than other components.Originality/value: Libraries always face risks while delivering their services, and identifying and managing these risks will help solve many of the diffulties and problems facing public libraries. Therefore, the present study can have a significant impact on planning and defining the public libraries' policy in the future.