تحلیل ساختار واژگان و مفاهیم مقالات علم اطلاعات و دانش‌شناسی بر اساس تحلیل شبکۀ اجتماعی در پایگاه وبگاه علم در دو دورۀ قبل و بعد از پیدایش وب (1993-1997 و 2009-2013)

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و مقایسۀ ساختار نگاشت های علمی هم واژگانی مقالات علم اطلاعات و دانش شناسی در وبگاه علم (web of science) در دو دورۀ قبل و بعد از پیدایش وب است. همچنین، به طور خاص به تاثیرگذاری فناوری وب بر مطالعات این رشته در دورۀ اخیر نیز پرداخته شده است.روش : پژوهش حاضر توصیفی بوده و از لحاظ نوع کاربردی است که در آن از رویکرد هم واژگانی علم سنجی بر اساس فنون تحلیل شبکه های اجتماعی بهره گرفته شده است. جامعۀ پژوهش به صورت سرشماری شامل 9002 مقالۀ علم اطلاعات و دانش شناسی در دورۀ قبل از پیدایش وب (1993-1997) و 16475 مقاله در دورۀ بعد از پیدایش وب (2009 -2013) در وبگاه علم است. تحلیل های آماری شامل آزمون های آماری همبستگی، کای دو، و همچنین شاخص های مرکزیت است. در فرایند انجام پژوهش از نرم افزارهایravar premap، spss، excel، ucinet و netdraw استفاده شده است.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد مفاهیم »کتابخانه « و »اطلاعات « محور مطالعات قبل از پیدایش وب را تشکیل می دهند؛ در دورۀ اخیر نیز مفاهیم »وب «، »اطلاعات «، »پژوهش «، »تحلیل استنادی «، »دانش «، »کتابخانه «، »مجلات «، و »فناوری « محور مطالعات قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهد در دورۀ پس از پیدایش وب علاوه بر افزایش مثبت و معنی دار مفاهیم وب محور، شاهد حضور مفاهیم جدید در بطن بروندادهای علمی علم اطلاعات و دانش شناسی هستیم.اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت توجه بیشتر به زمینه های مطالعاتی نوین این حوزه شامل سازماندهی دانش، سنجش علم و فناوری، منابع وب محور، اینترنت و فناوری اطلاعات، و توسعۀ فنی کتابخانه ها تاکید می نماید. زمینه های مطالعاتی یاد شده تاثیر مستقیم در آموزش، پژوهش و ارائه خدمات کتابخانه ها دارند؛ لذا، برنامه ریزان تیم های آموزشی و پژوهشی این حوزه می توانند در زمینه های یاد شده به توسعۀ حوزه های مطالعاتی نوین آموزشی و پژوهشی اقدام نمایند.