تدوین مدل استعدادیابی والیبال در ایران

استعدادیابی، کشف ورزشکاران بالقوه‌ای است که درگیر ورزش خاصی نمی‌باشند. از برنامه‌‌های استعدادیابی جهت شناسایی ورزشکاران بااستعداد و نیز موفقیت آن‌ها در سطح جهانی استفاده می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل استعدادیابی والیبال در ایران انجام‌ گرفت. بدین‌منظور، ابتدا به مطالعۀ فرایندها و مدل‌های استعدادیابی والیبال و سایر ورزش‌ها در کشورهای پیشرفتۀ مختلف و نیز ایران پرداخته شد. سپس، با توجه به مطالعات انجام‌شده، مدل استعدادیابی پیشنهادی والیبال ایران به‌صورت هفت مرحله­ای ارائه گردید. روش‌شناسی پژوهش از نوع کیفی و نظریه داده‌بنیاد بود و جامعۀ آماری آن را مربیان با درجۀ بین‌المللی والیبال (یک، دو و سه) از کل کشور که تعداد آن‌ها 137 نفر (آقایان 67 نفر و بانوان 70 نفر) بود تشکیل دادند. یافته‌ها نشان می‌دهند که از هفت مرحلۀ پیشنهادی (مرحلۀ اول (پایه): غربال‌گری عمومی در مدارس (شش تا نه سالگی)، مرحلۀ دوم: شناسایی استعدادها (نه تا 12 سالگی)، مرحلۀ سوم: گزینش استعدادها (14ـ12 سالگی)، مرحلۀ چهارم: آموزش (16ـ14 سالگی)، مرحلۀ پنجم: گزینش استعدادهای نخبه (18ـ16 سالگی)، مرحلۀ ششم: ارتقای استعدادهای نخبه (23ـ 18 سالگی) و مرحلۀ هفتم: والیبال حرفه‌ای بین‌المللی (23 سالگی به بالاتر))، در دور سوم دلفی تمامی مراحل موردقبول واقع شدند و مدل استعدادیابی والیبال در ایران تایید گردید. نتایج برگرفته از این پژوهش می‌تواند زمینه را جهت استعدادیابی علمی و یکسان‌سازی روش‌های آن فراهم کند و نیز کمک شایانی برای مربیان، ورزشکاران، پژوهشگران و مسئولان سازمان‌های ورزشی، به‌خصوص فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران در امر استعدادیابی و پرورش بازیکنان نخبۀ والیبال در آینده باشد.