مقایسه تولید سلولاز در سلول‌های جهش‌یافتۀ trichoderma parceramosume ptcc5140

مقدمه: سلولز فراوان ترین پلیمر زیستی در طبیعت است. کمپلکس آنزیمی سلولاز از سه آنزیم اندوگلوکاناز، سلوبیوهیدرولاز و βگلوکوزیداز تشکیل شده است. گلوکز آزادشده از هیدرولیز آنزیمی سلولز به‌عنوان یک سوبسترای مناسب در زیست‌فناوری استفاده می شود. ‏‏ مواد و روش‏‏ها: در این پژوهش 7 گونۀ مختلف از جنسtrichodermaاز مرکز کلکسیون میکروارگانیسم های صنعتی ایران دریافت و فعالیت سلولازی در آنها بررسی شد. کربوکسی‌متیل سلولز، آویسل و سلوبیوز به‌ترتیب به‌عنوان سوبسترای سنجش فعالیت آنزیم های اندوگلوکاناز، اگزوگلوکاناز و سلوبیاز استفاده شد و همچنین زیست‌تودۀ خشک سلولی و روند تولید آنزیم بررسی شد. درنهایت جهش‌زایی با اسید نیترو 2/0 مولار انجام شد. نتایج: براساس سنجش فعالیت آنزیمی از بین 7 گونۀ مختلف تریکودرما، ptcc5140 trichoderma parceramosume به‌عنوان بهترین سویه با بالاترین فعالیت سلولولیتیک انتخاب شد. این سویه با داشتن فعالیت اندوگلوکانازی 182/0 واحد در میلی لیتر، فعالیت اگزوگلوکانازی 538/0 واحد در میلی لیتر و فعالیت سلوبیازی 109/0 واحد در میلی لیتر به‌عنوان سویه ای که بالاترین فعالیت را در هر سه آنزیم داشت انتخاب شد. جهش‌زایی تصادفی سویۀ والد و انتخاب سویه‌های جهش‌یافته منجر به تولید 4 سویۀ جهش‌یافتۀ پایدار شد که میزان تولید آنزیم در آنها از 2 تا 11 برابر بیشتر از سویۀ والد بود. بحث و نتیجه‏گیری: بررسی سلولاز تولیدشده در جهش‌یافته های حاصل از ptcc 5140 t. parceramosumeنشان داد که استفاده از روش جهش زایی، با افزایش 2 تا 11 برابری فعالیت آنزیمی می تواند به‌عنوان روش مناسبی برای افزایش فعالیت کمپلکس آنزیمی سلولاز باشد. جهش‌یافته های به‌دست‌آمده در این پژوهش، می‌توانند به‌عنوان انتخابی مناسب جهت فرآیندهای تبدیل سلولز به سوبستراهای ساده تر مطرح باشند. ‏‏