جداسازی و شناسایی میکروارگانیسم‌های فتوتروف قلعه رودخان به‌عنوان یکی از عوامل فرسودگی زیستی

مقدمه: میکروارگانیسم های فتوتروف از جمله اولین ساکنان سطوح مختلف معدنی و دیوارهای خارجی بناهای باستانی هستند. این دسته از موجودات میتوانند زمینه رشد را برای میکروارگانیسم های دیگر و همچنین تشکیل بیوفیلم های میکروبی فراهم کنند. بیوفیلم ها ضمن رشد و تولید اسیدها و متابولیت های مخرب، به داخل بستر فرو میروند و باعث فرسوده شدن چنین سطوحی میشوند. دژ تاریخی قلعه رودخان در استان گیلان در منطقه ای با آب و هوای مرطوب واقع شده است و بستر مناسبی برای رشد این دسته از میکروارگانیسم ها محسوب میشود. مواد و روشها: در این مطالعه به شناسایی مورفولوژی جلبک ها و سیانوباکتری های جداشده از نواحی مختلف دیوارهای آجری قلعه پرداخته شده است. جدایه ها از 24 ناحیه مختلف از روی دیوارهای قلعه برداشته و در محیطهای blue green 11 (bg11) و bolds basal medium (bbm) کشت داده شدند. سپس با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شدند. نتایج: ارگانیسم های غالب، شامل جنس های cladophora، trentepohlia، klebsormidium، trebouxia، pleurastrum، chlorococcum از راسته کلروفیتا scytonema، tolypothrix، leptolyngbya، plectolyngbya، phormidium، gloeocapsa، microcoleus، nostoc از راسته سیانوباکتری ها بودند.بحث و نتیجه گیری: همان گونه که انتظار میرفت تعداد زیاد سیانوباکتری ها و جلبک های جداشده، وجود تنوع بیوفیلم های فتوتروفی را روی سطوح آجری قلعه نشان میدهد. تنوع ارگانیسم های موجود بر سطح بناهای تاریخی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله شرایط آب وهوایی مانند میزان رطوبت، مقدار تابش نور جذبشده بر سطح، دمای منطقه و سطح بستر تاریخی، جنس مواد سازنده بستر مطالعه شده، میزان پذیرش سطحی مواد تشکیل دهنده سطح بستر و تنوع ارگانیسم های موجود در خاک و هوای منطقه را میتوان ذکر کرد. شناخت عوامل مخرب، اولین قدم به منظور حفاظت و مرمت آثار باستانی است.