مروری بر سامانه‌های تشکیل‌شونده درجا برای التیام زخم

سامانه های تشکیل شونده درجا، مایع یا مواد گران رو تزریق پذیری هستند که پس از استفاده با تزریق به بدن، به دلیل اختلاط با مواد واکنش‌پذیر یا در پاسخ به شرایط جدید (دما، ph، وجود برخی مولکول‌ها یا یون‌ها، تابش نور مرئی یا فرابنفش)، به شکل شبه جامد یا ژل درمی‌آیند. در سال‌های اخیر، با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد این سامانه‌ها، تولید و ارزیابی کاربرد آن‌ها برای کمک به التیام زخم مورد توجه فزاینده قرار گرفته است. افزون بر آسانی و غیرتهاجمی بودن استفاده از سامانه‌های تشکیل شونده درجا، این سامانه‌ها می‌توانند به طور کامل آسیب‌های نامنظم زخم را پر و با لبه‌های زخم ارتباط برقرار کنند. افزون بر این، آن ها می‌توانند به طور هم زمان در نقش عامل کنترل رهایش دارو، حامل یاخته-داربست مهندسی بافت، عامل بندآورنده خونریزی، چسب بافت یا حائل بافت عمل کنند. تاکنون، سازوکارهای مختلف شبکه‌ای شدن با واکنش‌های شیمیایی، آنزیمی یا برهم کنش‌های فیزیکی برای تولید سامانه‌ها-هیدروژل‌های تشکیل شونده درجا استفاده شده است. در این مطالعه، انواع راه‌کار‌های نوین به کارگرفته شده برای تولید سامانه‌های تشکیل شونده درجا و استفاده از آن‌ها به عنوان زخم‌پوش مرور شده و به مزایا و معایب و چشم انداز پیش روی این مواد پرداخته شده است.

a review on in situ forming systems for wound healing

in-situ forming systems are liquid or viscous injectable materials that after being injected into the body, due to mixing with reactive substances or in response to new conditions (temperature, ph, presence of special molecules or ions, visible or ultraviolet light radiation), they formed a semi-solid material or gel. in the recent years, due to the unique characteristics of in situ forming systems, preparation and investigation of these systems for wound healing have gained increasing attentions. in addition to easy and non-invasive injection of in situ forming systems, these materials can completely fill irregular wound defects and adhere to the wound edge tissues. also these materials can simultaneously act as a controlled drug delivery system, cell carrier/tissue scaffold, hemostatic agent and tissue-adhesive. until now, several physical, chemical and enzymatically cross-linking methods have been used to prepare in situ forming systems/hydrogels. in this review, various emerging and innovative approaches being developed and utilized for the preparation of in situ forming systems/hydrogels for wound dressing are reviewed. also challenges and future prospects of these systems are discussed.