امکان افزایش تولید محصول گندم در دیمزارهای گرمسیری ایران

تولید گندم در مناطق دیم گرمسیر نقش مهمی در اقتصاد ایران داشته و دارای ظرفیت عظیمی در افزایش تولیدات کشاورزی است. گسترش استفاده از ارقام اصلاح شده گندم در مناطق عمده‌ای از دیمزارهای گرمسیری در دهه هشتاد نسبت به دهه هفتاد حدود 27 درصد افزایش تولید را به همراه داشته است. با این وجود، شکاف زیاد عملکرد در سطح مزارع زارعین در مقایسه با عملکرد ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی (98 تا 204 درصد)،نیازمند شناخت عوامل به وجود آورنده شکاف عملکرد و ارایه راهکارهای مناسب است. شواهد و تجربیات موجود نشان می‌دهد که عوامل مدیریتی، اطلاعات فنی و مدیریت زراعیضعیف کشاورزان، توان و آگاهی‌های حرفه‌ای کم مروجین، استمرار استفاده از ارقام بومی در برخی مناطق، پایین بودن سطح مکانیزاسیون، عدم انتقال یافته‌های تحقیقاتی به مزارع زارعین، عدم نظارت و پیگیری موثر بر پیامدها و عواقب کاربرد نوآوری‌های ارایه شده،کمبود ماشین‌آلات و ادوات، کوچک بودن و پراکندگی اراضی دیم در زمره عوامل اصلی محدود کننده عملکرد گندم دیم در شرایط موجود می‌باشند.بنابراین، افزایش تولید گندم مستلزم پذیرش ارقام اصلاح شده به همراه سایر فن‌آوری‌های مورد توصیه است. این فن‌آوری‌های مناسب، به تولیدات پایدار کشاورزی کمک نموده و آثار سوء عوامل محیطی را محدود می‌نماید، هر چند به فعلیت رساندن تمامی ظرفیت‌های موجود امکان‌پذیر نبوده و مورد انتظار نیز نمی‌باشد.

Possibility of Increasing Wheat in Warm Rainfed wheat Growing Areas of Iran

Wheat production in warm rainfed areas plays an important role in the economy of Iran and has huge potential to increase agricultural production. Development of wheat varieties in the areas increased the wheat production (27%) in 80th decade compared to 70th decade, but still a remarkable difference is seen between farmer#039;s and agricultural research fields (98 to 204%). The possible factors that cause this gap can be summarized as poor management, farmers’ poor technical and agronomic management, poor knowledge of extension personnel, using local varieties, low level of mechanization, lack of application of research findings, lack of monitoring the results of application of new methods, deficiency of desired machinery, small and dispersed farms. Therefore, high increase in wheat production requires the adoption of highpotential varieties accompanied by new technologies. These approaches would result in sustainable production and alleviating environmental adverse effects, although, it is impossible to actualize all the existing capacities.