تربت، رقم جدید چغندرقند مقاوم به بیماری ریزومانیا مناسب کشت در شمال‌شرق کشور

بیماری ویروسی زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (beet necrotic yellow vein virus, bnyvv) یا? ریزومانیا یکی از مهم?ترین و مخرب?ترین بیماری?های چغندرقند (beta vulgaris l.) در دنیا است. این بیماری عامل محدودکننده زراعت چغندرقند در استان?های مختلف کشور محسوب می?شود. به ?منظور تهیه رقم مقاوم که بهترین روش مبارزه با بیماری است در سال 1381، ژرم?پلاسم حامل ژن مقاوم به ریزومانیا (جمعیت w114)، در برنامه کشت انتخابی قرار گرفت. در سال 1382، از هر بوته انتخابی بذر فامیل تمام خواهری تهیه شد. در سال 1383، هر یک از فامیل?ها با یک پایه مادری تلاقی شدند. در سال 1385 طی ارزیابی محصولی در خزانه بیماری استان فارس، یکی از هیبریدهای تولیدی با ترکیب sb37 × shr02-p.4 به? عنوان برترین هیبرید شناسایی شد. این هیبرید با کدsbsi006 نام?گذاری و به ?منظور ارزیابی تکمیلی در سال?های 1387 تا 1391 در شرایط آلودگی طبیعی از نظر مقاومت به بیماری و همچنین صفات محصولی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب نشان داد هیبرید فوق با عملکرد ریشه 12/76 تُن در هکتار اختلاف معنی?داری با عملکرد ریشه رقم شاهد حساس (جلگه، 08/41 تُن در هکتار) و شاهد متحمل داخلی (رقم زرقان، 12/49 تُن در هکتار) داشت. برتری نسبی این هیبرید در استان خراسان نسبت به ارقام داخلی زرقان و پارس در آزمایش?های تحقیقاتی در حوزه عمل کارخانه?های قند استان خراسان و مزارع تحقیقی ـ ترویجی این استان و همچنین فراوانی حضور ژن مقاوم در70 درصد از بوته?های این هیبرید، با توجه به تنوع ژنتیکی بالای عامل بیماری در استان?های خراسان، این هیبرید را مناسب کشت در شمال ‌شرق کشور ساخته است و به نام تربت نامیده شد. هیبرید منوژرم دیپلویید «تربت» مناسب کشت بهاره چغندرقند در مناطق آلوده به بیماری ریزومانیاست