هانا، رقم جدید گندم دوروم مناسب برای کشت در اقلیم معتدل ایران

رقم هانا در سال زراعی 88-1387 با میانگین عملکرد 7547 کیلوگرم در هکتار در خزانه‌های بین‌المللی، در سال زراعی 89-1388 با میانگین عملکرد 9666 کیلو‌گرم در هکتار در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی (prdyt) و در سال زراعی 90-1389 با میانگین عملکرد 6768کیلوگرم در هکتار در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته (ardyt) به مراحل بعدی برنامه به‌نژادی گندم دوروم برای مناطق معتدل راه یافت. در آزمایش سازگاری که طی دو سال زراعی 91-1390 و 92-1391 در چهار ایستگاه تحقیقاتی اجرا گردید، این لاین با میانگین عملکرد 7938 کیلوگرم در هکتار حدود شش درصد برتر از شاهد دنا (با عملکرد 7478 کیلوگرم در هکتار) بود. تجزیه پایداری عملکرد دانه لاین‌های امید‌بخش گندم دوروم نشان داد که رقم جدید دارای پایداری عملکرد دانه مطلوبی می‌باشد. از نظر کیفیت سمولینا، این لاین با میانگین درصد پروتئین %12.1 در گروه خوب قرار دارد. رقم هانا از نظر واکنش به بیماری‌های زنگ گندم از جمله زنگ زرد و زنگ قهوه‌ای نیز وضعیت مطلوبی داشت و به هردو پاتوژن عامل بیماری مقاومت نشان داده است. لاین جدید در بررسی‌های تحقیقی - تطبیقی %39 و در بررسی‌های تحقیقی- ترویجی چهار درصد برتر از شاهد دنا بود. در مجموع با توجه به نتایج مطالعات انجام شده که نشان دهنده پتانسیل عملکرد دانه بالا، سازگاری و پایداری عملکرد بالا و مقاومت به بیماری‌های زنگ زرد و زنگ قهوه‌ای رقم جدید می‌باشد، نامگذاری آن برای کشت در مناطق معتدل کشور پیشنهاد و نهایتاً با نام رقم جدید هانا معرفی گردید. این رقم برای کشت در اراضی واقع در مناطق معتدل کشور از جمله استان‌های تهران، البرز، خراسان رضوی، اصفهان و قسمت‌های مرکزی و شمالی کرمانشاه، فارس و لرستان توصیه می‌شود.

hana, a new durum wheat cultivar adapted to wheat growing areas intemperate agro-climate zone of iran

hana (dm-90-14) was selected from international durum wheat nurseries with grain yield of 7547 kgha-1in cropping season 2009-10. this line was assessed in the regional yield trials in four cropping seasons,from 2009 to 2013, in four locations of temperate agro-climate zone of iran. hana had a grain yield of 9666 and 6768 kgha-1 in preliminary and advanced yield trials, respectively. in elite regional yield trial in 2011-12 and 2012-13 this line with 7938 kg ha-1 was selected as a superior line based on its grain yield and yield stability. hana also has a high quality for semolina as well as high protein content (12.1%). the results of on farm trials in kermanshah showed that this cultivar with grain yield of 8934 kg ha-1was superior than check cultivar, dena, with grain yield of 6440kg ha-1. based on its high grain yield, yield stability, quality of semolina and resistance to yellow and leaf rusts, line dm-90-14 released as a new durum wheat cultivar with name “hana” for temperate agro-climate zone of iran including tehran, alborz, isfahan, khorasane razavi and the north of kerman, lorestan, kerrmanshah and fars provinces.