آوان، اولین رقم زیتون با عملکرد بالای روغن در مناطق نیمه گرمسیری ایران

بررسی سازگاری ارقام مختلف زیتون در شرایط اقلیمی استان خوزستان نشان داده است که بسیاری از ارقام تجاری تحت تاثیر گرمای منطقه قرار گرفته و عملکرد میوه و به ویژه روغن آنها به شدت کاهش می یابد. از سال 1377 چندین پروژه به نژادی جهت دستیابی به ارقام سازگار زیتون با مناطق نیمه گرمسیری کشور در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا شد. در منابع ژنتیکی مورد ارزیابی، تک درختی (رقم آوان) با روند تجمع روغن متمایز از سایر ژنوتیپ ها شناسایی شد. ارزیابی های اولیه نشان داد که تجمع روغن در رقم آوان دو مرحله ای بوده و میزان روغن در آن از مرز 20 درصد نیز فراتر رفت، در صورتی که میزان روغن در سایر ارقام مثل رقم زرد و زیتون محلی دزفول، به ندرت به مرز 10 درصد می رسد. در سال 1386 نهال رقم آوان جهت ارزیابی های بیشتر، در شهرستان باغملک واقع در شرق استان خوزستان کشت شد. نتایج آزمایشات در باغملک نیز توانایی بالای تجمع دو مرحله ای روغن در رقم آوان را ثابت کرد. متوسط عملکرد درختان شش ساله رقم آوان 17 کیلو­گرم میوه با میزان روغن 21 درصد بود. درصورتی که میزان روغن در رقم ماوی (محلی باغملک) 10/5 درصد و در رقم کنسروالیا کمتر از 10 درصد بود. این بررسی ها نشان داد که آوان یک رقم زیتون سازگار در مناطق نیمه گرمسیری با توانائی تولید 5 تا 7 تن میوه و 1000 تا 1200 کیلوگرم روغن با تراکم 500 درخت در هکتار می باشد. استفاده از این رقم در مناطق نیمه گرمسیری کشور مانند شرق استان خوزستان، جنوب استان های فارس و کرمانشاه و مناطق مشابه، می تواند عملکرد روغن در هکتار را 300  تا 400 کیلو­گرم افزایش دهد. آوان به تنش های زنده و غیر زنده تحمل بالایی داشته و تاکنون هیچ گونه علائم خسارت آفات و بیماری ها و هم­چنین آفتاب سوختگی و خشکیدگی سرشاخه ها دیده نشده است.

avan, the first olive cultivar with high oil yield in subtropical regions of iran

investigation on adaptability of various olive cultivars in the khuzestan climate conditions showed that most of the commercial cultivars in these regions were affected by the warm weather so that their yield and oil were strongly reduced. to obtain adapted olive cultivars with high yield and oil percentage, several studies were implemented at safiabad agricultural research center since 1998. among genetic resources, a genotype, avan, that had different oil accumulation process from other genotypes was identified. preliminary evaluations showed that oil accumulation curve in avan was double sigmoid and its oil content exceeded 20%, while the oil content in other local cultivars, such as dezful and zard, can rarely exceed 10%. for further evaluations, avan plants were cultivated in baghmalek, located in the east of khuzestan province, in 2007. the results of experiments in baghmalek also showed that the oil accumulation process of avan had double sigmoid curve. the average yield of 6-years-old trees of avan was 17 kg with 21% oil content in the fresh fruits. in contrast, the amount of oil content in mavi (local olive cultivar in baghmalek) was 10.5% and in conservolia foreign cultivar this amount was less than 10%. results of these studies showed that avan is an adapted olive cultivar for subtropical regions with the ability to produce 5 to 7 tons of fruit and 1000 to 1200 kg of oil per hectare. using avan in subtropical regions of iran such as east of khuzestan, south of fars and kermanshah provinces and similar regions, can increase the yield of oil in olive orchards about 300-400 kgha-1. avan is tolerant to biotic and abiotic stresses so that no signs of damage by pests and diseases as well as sunburn and drying on its branches have been observed so far.