انتخاب بهترین آرایش کاشت برای ارقام مختلف کنجد (sesamum indicum l)

تعیین آرایش کاشت بهینه در دستیابی به عملکرد مطلوب در گیاهان زراعی و از جمله کنجد نقش تعیین کننده‏ای دارد. لذا آرایش‏ های مختلف کاشت در سه سطح شامل کشت یک، دو و سه ردیف بر روی پشته بر صفات کمی و کیفی شش رقم کنجد به نام‏ های هلیل، دشتستان 2، داراب 1، اولتان، یلو وایت و ناز تک شاخه به ‏صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک ‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاثیر آرایش کاشت برای تمام صفات اندازه‏ گیری شده به جز درصد روغن دانه معنی‏ دار بود. همچنین اثر رقم برای تمام صفات اندازه‏ گیری شده معنی ‏دار شد. اثر متقابل آرایش کاشت و رقم تنها برای تعداد شاخه فرعی در سطح یک درصد معنی‏ دار بود. بیشترین عملکرد دانه از دو تیمار کشت یک و دو ردیف روی پشته به‏ ترتیب با عملکرد 1000 و 1092 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. تیمار کشت سه ردیف روی پشته کمترین میزان عملکرد دانه را با 481 کیلوگرم در هکتار تولید کرد. علاوه بر این بیشترین عملکرد دانه (957 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (53/3 درصد) به عنوان مهم‏ترین صفات مورد بررسی به ترتیب از ارقام دشتستان 2 و داراب 1 به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که در انتخاب بهترین آرایش کاشت کنجد باید به ویژگی‏ های ارقام توجه شود و تراکم و آرایش کاشت به نحوی تنطیم شود که ضمن استفاده گیاه از عوامل محیطی، رقابت بین بوته‏ ها به حداقل رسیده و حداکثر عملکرد اقتصادی حاصل شود.

Selection of the best planting pattern for different sesame (Sesamum Indicum L.) cultivars

Determining the optimum planting pattern plays a critical role to achieve optimal yield in crops such as sesame. In this study effects of different planting patterns including one, two and three-row cultivation on quantitative and qualitative traits of six sesame cultivars including Halil, Dashtestan 2, Darab 1, Oltan, Yellow white and Naz takshakhe were evaluated using a factorial experiment based on a randomized complete block design with three replications in the research farm of Seed and Plant Improvement Institute. The results showed that the effect of planting pattern was significant for all traits measured except seed oil percentage. Also, the effect of cultivar for all traits was significant. The interaction between planting pattern and cultivar was significant (p≤ 0.01) only for branching number. The highest grain yield obtained from one and two-row planting patterns having 1000 and 1092 kgha-1 grain yields, respectively. In contrast, the lowest grain yield (481 kgha-1) was obtained from three-row planting pattern. Moreover, the maximum grain yield (957 kgha-1) and seed oil percentage (53.3 %), as the most important traits of sesame, obtained from Dashtestan 2 and Darab 1 cultivars, respectively. The results suggested that in selecting the best planting patterns, cultivars characteristics and planting density should be taken into account so that plants can efficiently use environmental factors, which reduce competition among plants in order to reach to the maximum economic yield.