تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی در گذشته، حال و آینده

تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی به موادی اطلاق می‌شود که در مقادیر بسیار کم تاثیرات بسیار بزرگی بر رشد و نمو گیاهان می‌گذارند. این ترکیبات می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند که فرم طبیعی آن را هورمون‌های گیاهی می‌نامند. بعضی از این ترکیبات ده‌ها سال است که شناخته شده و نوع و میزان واکنش گیاهان به آنها نیز مشخص می‌باشد، درحالی که بسیاری از آن‌ها تنها در سال‌های اخیر شناسایی شده‌اند. برخی از تنظیم کننده‌های رشد بخاطر تاثیرات مستقیمی که بر رشد، نمو و حتی کیفیت محصولات زراعی و باغی دارند در بعضی از کشورها کاربردهای تجاری بسیاری یافته و سالانه بر تعداد مصرف‌کنندگان آنها افزوده می‌شود، با این‌حال بسیاری از آنها همچنان مراحل تحقیقاتی خود را سپری می‌کنند. آمارهای موجود نشان می‌دهد که مصرف جهانی تنظیم‌کننده‌های رشد طی دوره 10 ساله (2012-2003) از 16691 تن به 42700  تن ماده خالص، یعنی بیش از 2/5 برابر افزایش یافته است، و پیش‌بینی می‌شود که مصرف آنها تا سال 2020 سالانه 3/56 درصد روند افزایشیداشته باشد. ارزش بازار این ترکیبات در سال 2013 حدود 3/56 میلیارد دلار اعلام شده است و پیش‌بینی می‌شود  ارزش این بازار تا سال 2020 به حدود شش میلیارد دلار برسد. طی سال‌های اخیر بر میزان مصرف این ترکیبات در ایران نیز افزوده شده ولی تاکنون اطلاعات مدونی در این خصوص ارایه نشده است. در مقاله زیر سعی شده است که به وضعیت تولید و مصرف این ترکیبات و مشکلات قانونی موجود در ایران و جهان پرداخته شود.

Plant Growth Regulators Past, Present and Future

Plant growth regulators (PGPRs), refers to substances which in very small quantities could have huge impacts on plant growth and developments. These compounds might be natural or synthetic, and natural forms are called plant hormone. Some of these compounds have been known for decades and their structure, amount and plant responses also have been identified already, while many of them have been identified only in the recent years. Some PGPRs, due to direct impact on the growth, development and even the quality of crops, have many commercial applications and annually adding to number of consumers in some countries. However, many of them are still under the research process. The existing statistics indicates that global consumption of PGPRs during 2003 to 2013 increased from 16691 tons to 42700 tons, showing about 2.5 times more utilization. It is predicted that by 2020, annual consumption will be rising to 3.65 percent yearly. The market value of these compounds in 2013 was about 3.56 billion US dollars and is expected to be worth about 6 billion by 2020. In recent years, the consumption of these substances has increased in Iran, but till now precise recorded information not yet been available. In the following article, we have tried to address about production and consumption of these compounds and legal issues in Iran and the world.