اثرتکرار (برای خود و دیگری) بر حافظه عملی و کلامی و یادآوری واژگان تکرارشده به دو روش نگهدارنده و بسط‌دهنده

مقدمه: در اغلب پژوهش‌ها؛ حافظه در بستری انفرادی بررسی گردیده است، حال آنکه اجتماعی بودن انسان علاوه بر جهت‌دهی به رفتار آشکار، بر ظرفیت‌های شناختی از جمله حافظه و یادگیری نیز موثر است. هدف این پژوهش مطالعه یادگیری در رابطه‌ای متقابل، از طریق مقایسه اثر دو روش مرور «برای خود و برای دیگری» بر یادآوری آزاد واژگان مرور شده به دو روش «نگهدارنده و بسط‌دهنده» و بر حافظه «عملی و کلامی» می‌باشد. روش: در این مطالعه که از نوع تجربی می‌باشد، تعداد 166 دانش‌آموز دبستانی‌ در چهار گروه مستقل و در هشت آزمون شرکت کردند. هر گروه، واژگان ارایه شده را به یکی از 4 نوع «نگهدارنده – بسط‌دهنده» برای خود و برای دیگری؛ و «کلامی- عملی» برای خود و برای دیگری؛ مرور کردند. پس از مدت 48 ساعت آزمون یادآوری آزاد انجام گرفت. داده‌ها به روش آزمون تی و تحلیل‌واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: این تحقیق نشان داد که اولاً، میزان یادآوری در مرور عملی و نگهدارنده در مقایسه با مرور کلامی و بسط‌دهنده به طور معناداری بالاتر است. ثانیاً، در شرایط فشار زمان، مرور بسط‌دهنده در مقایسه با مرور نگهدارنده کاهش معناداری در یادآوری به دنبال دارد. ثالثاً، میزان یادآوری در مرور بسط‌دهنده در شرایط «برای دیگری» در مقایسه با «برای خود» به طور معناداری بالاتر است. نتیجه‌گیری: مرور برای دیگری با افزایش عمق پردازش، عملکرد مرور بسط‌دهنده بر یاآوری را افزایش می‌گردد. اما فشار زمان باعث کاهش اثر مرور بسط‌دهنده می‌گردد چرا که این نوع مرور نیاز به منابع ذهنی و زمان کافی دارد. مرور عملی و نگهدارنده در شرایط فشار زمانی بالاترین میزان افزایش یادآوری را همراه داشتند.