تدوین مدل رفتارهای جامعه پسند بر اساس نیازهای بنیادین روان‌شناختی با نقش واسطه ای اعتیاد به بازی های آنلاین

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل پیشنهادی رفتارهای جامعه‌پسند بر اساس نیازهای بنیادین با نقش واسطه‌ای اعتیاد به بازی‌های آنلاین بود. روش پژوهش، همبستگی - از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه بوعلی‌سینا همدان در سال تحصیلی 1401-1400 بود که نمونه‌ای به حجم 388 نفر با استفاده از روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های نیازهای بنیادین لاگوردیا و همکاران (2000)، رفتارهای جامعه‌پسند کاپررا و همکاران (2005) و اعتیاد به بازی‌های آنلاین خزل و همکاران (2007) بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌ تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزارهای spss نسخه 22 و lisrel نسخه 8/8 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد، مدل پژوهش با داده‌ها برازش مناسبی دارد. در بررسی نتایج مشخص شد اثر مستقیم نیازهای بنیادین بر اعتیاد به بازی منفی و معنادار و بر رفتارهای جامعه‌پسند مثبت و معنادار است (p<0.01). اثر اعتیاد به بازی بر رفتارهای جامعه‌پسند منفی و معنادار است (p<0.01). همچنین نتایج نشان داد، اعتیاد به بازی آنلاین در رابطه بین نیازهای بنیادین روان شناختی و رفتار جامعه‌پسند نقش واسطه‌ای معناداری دارد (p<0.01). بر اساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان بیان کرد نیازهای بنیادین در کاهش اعتیاد به بازی آنلاین نقش داشته و کاهش میزان اعتیاد به بازی در بهبود رفتارهای جامعه‌پسند اثرگذار است.

developing a model of prosocial behaviors based on basic psychological needs with the mediating role of online game addiction

the current research aimed to test the proposed model of prosocial behaviors based on basic needs with the mediating role of online game addiction. the research method was correlation and path analysis type. the statistical population included the students of bu ali-sina university in hamadan in the academic year of 2021-2022, and a sample of 388 people was selected using the cluster random method. the research tools included the basic psychological needs of laguardia et al. (2000), the prosocial behaviors of caprara et al. (2005), and addiction to online game addiction of khazal et al. (2007) scales. to analyze the data, the path analysis method was used using spss version 22 and lisrel version 8.8 software. the results showed that the proposed research model had a good fit with the data. the results showed that the direct effect of basic psychological needs on game addiction was negative and significant and on prosocial behaviors was positive and significant (p<0.01). the effect of game addiction on prosocial behaviors was negative and significant (p<0.01). also, the results showed that game addiction had a significant mediating role in the relationship between basic psychological needs and prosocial behavior (p<0.01). according to the results of the research, basic needs can play a role in reducing addiction to online games, and reducing the amount of reliance on games is effective in improving prosocial behaviors.