ارزیابی اثر خستگی ذهنی و آگاهی از موقعیت بر عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی: نقش تعدیل‌کننده منابع استرس

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر خستگی ذهنی و آگاهی از موقعیت بر عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی با توجه به نقش تعدیل‌کننده منابع استرس انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه خلبانان غیرنظامی مرد شاغل در شرکت‌های هواپیمایی ایران در سال 1398 بود. 320 خلبان با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس به عنوان نمونه اصلی در تحلیل شرکت کردند. شرکت‌کنندگان به پرسشنامه سنجش چندبعدی خستگی ذهنی، مقیاس رتبه‌بندی آگاهی از موقعیت و پرسشنامه استرس شغلی پاسخ دادند و عملکرد شناختی آن‌ها بر اساس داده‌های محیط شبیه‌سازی ارزیابی شد. داده‌ها با استفاده ار روش همبستگی پیرسون، آزمون بوت‌استرپ و نمودار اثرات تعاملی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که استرس می‌تواند اثر خستگی ذهنی بر عملکرد تصمیم‌گیری خلبان و اثر آگاهی از موقعیت بر عملکرد توجه اجرایی را تعدیل کند. نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که خستگی ذهنی، آگاهی از موقعیت و منابع استرس می‌توانند در تعامل با هم عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی ایران را پیش‌بینی کنند.

evaluating the effect of mental fatigue and situational awareness on the cognitive performance of airline pilots: the moderating role of sources of stress

objective: the purpose of this study was to evaluate the effect of mental fatigue and situational awareness on the cognitive performance of iranian airline pilots according to the moderating role of sources of stress. method: the method of the present study was correlation and the statistical population of all male civilian pilots working in iranian airlines in 2019. 320 pilots participated in the analysis using the convenience sampling method as the main sample. participants responded to a multidimensional fatigue inventory, situational awareness rating technique, and occupational stress inventory, and their cognitive performance was assessed based on simulation environment data. data were analyzed using pearson correlation, bootstrap test and interactive effects diagram. results: the results showed that stress can moderate the effect of mental fatigue on pilot decision-making performance and the effect of situational awareness on executive attention performance. conclusion: based on the findings of the present study, it can be concluded that mental fatigue, situational awareness and sources of stress can interact to predict the cognitive performance of iranian airlines pilots.