ارائه مدل پیش بینی رفتارهای یاری رسان بر اساس متغیرهای ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با توجه به متغیر میانجی مسئولیت پذیری

مقدمه:این پژوهش با هدف تعیین ارائه مدل پیش بینی رفتارهای یاری رسان بر اساس متغیرهای ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با توجه به متغیر میانجی مسئولیت پذیری انجام گردید. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه‌ی افراد کمک رسان در سیل سال 1398 خوزستان بود. به منظور تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران بر مبنای جامعه غیر تعریف شده استفاده شد و 387 نفر به روش نمونه‌گیری خوشهای انتخاب شدند. براین مبنا شهر خوزستان به 5 منطقه جغرافیایی شامل شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد. سپس از هر منطقه یک منطقه سیل زده به صورت تصادفی انتخاب شدند و در هر منطقه، دو کمپ اسکان سیلزدگان انتخاب و به آن مراجعه شد و به صورت تصادفی آزمودنی‌های غیر آسیب دیده که به منظور کمک رسانی به این مراکز مراجعه نموده‌اند، انتخاب ‌شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های رفتار یاری‌رسانی درخشنده نیا و نوری (1384)، ادراک خطر بین‌تین (1993)، خودکارآمدی شرر (1982)، حل مسئله اجتماعی دزوریلا و همکاران (2002) و مسئولیت‌پذیری گاف (1984) بود. به منظور آزمون فرضیه ‌های پژوهش از روش آماری تحلیل مسیر به کمک دو نرم افزارspss وamos نسخه 22 استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر ضرایب غیرمستقیم نشان داد که مسئولیت پذیری می‌تواند در رابطه بین متغیرهای حل مسئله اجتماعی و خودکارآمدی با رفتار یاری‌رسان امدادگران سیل خوزستان نقش میانجی‌گری ایفا نماید (0.05>p) درحالیکه مسئولیت‌پذیری نتوانسته است نقش میانجی‌گری را در رابطه بین ادراک ریسک با رفتار یاری‌رسان امدادگران ایفا نماید (0.05< p).

Developing a Model for Predicting Helping Behaviors Based on the Variables of Risk Perception, Self-Efficacy and Social Problem with Respect to the Mediator Variable of Responsibility

The purpose of this study was to determine the predictive model of helping behaviors based on the variables of risk perception, selfefficacy and social problem solving with regard to the mediator variable of responsibility. The present study was a descriptive study of the type of correlation and the research population consisted of all aid agencies in the province of Khuzestan in 2018. In order to determine the sample size, Cochran formula based on nondefined population was used and 387 people were selected by cluster sampling method. In this regard, Khuzestan was divided into two geographic areas including north, south, east, west and central. in each region, a flooded area was selected randomly and in each region, two flood relief camps were selected and referred to it and randomly selected subjects who referred to these centers were selected. Data collection tools included the Derakhshandeh Nia’s helping behavior questionnaires (2005), Benten risk perception questionnaire (1993), Sherer selfefficacy (1982), Dezurilla et al.’s social problem solving (2002) and Gough’s responsibility (1984). In order to test the hypothesis, the statistical method of path analysis was used with SPSS and AMOS22 software. The results of path analysis of indirect coefficients showed that responsibility can play mediator role in relation between social variables solving and selfefficacy with the helping behavior of flood aid workers in Khuzestan (p < 0/05) while responsibility has not been able to play mediator role in relation between risk perception and helping behavior (p>0/05).