نام‌شناسی از منظر زبان‌شناسی شناختی اجتماعی با تاکید بر بافت کاربرد-بنیاد

نام‌شناسی شاخه‌ای از زبان‌شناسی، یا از نظر کریستال(2008) شاخه‌ای از معناشناسی است. نام شناسی را از منظرهای متفاوتی مورد مطالعه قرار داده‌اند. این مقاله با معرفی رویکرد زبان‌شناسی شناختی اجتماعی، که خود ادامه‌ منطقی رویکرد زبان‌شناسی شناختی و زبان‌شناسی اجتماعی است، به حوزه‌ نام‌شناسی می‌پردازد. نام‌شناسی شناختی اجتماعی را می‌توان زیرمجموعه‌ زبان‌شناسی اجتماعی شناختی به شمار آورد که درک کاربردبنیاد از زبان، تنوع درونزبانی و بینا‌زبانی، مقوله‌بندی و سرنمون‌ها، الگوی فرهنگی، معنای اجتماعی و اثر متقابل زبان، فرهنگ، و ایدئولوژی، جزء مفهوم‌های بنیادین آن هستند. البته باید اذعان داشت که اکثر مطالعات انجام شده در حوزه‌ زبان‌شناسی شناختی، و حوزه‌ جدیدتر و کمتر مطالعه‌ شده‌ زبان‌شناسی شناختی اجتماعی، در حوزه‌ مفهوم‌شناسی هستند. لیکن به اذعان پژوهش‌گران این حیطه، تغییر زاویه‌ توجه از مفهوم‌شناسی به سوی نام‌شناسی از تحولات ضروری و اجتناب ناپذیر در زبان‌شناسی شناختی و زبان‌شناسی شناختی اجتماعی است. هدف این مقاله، با استفاده از روش پژوهش اسنادی، تلاشی در راستای ادامه‌ این برنامه‌ پژوهشی است که توسط زندی و احمدی(1395) آغاز شده است؛ با این تفاوت که، مقاله‌ حاضر بیشتر به مطالعه‌ اسامی عام که نماینده‌ یک مقوله هستند توجه دارد. مقاله‌ حاضر چشم‌انداز دیگری را هم در این بحث می‌گشاید و آن تاکید بر رویکرد کاربردبنیاد در نام‌شناسی است. در تعبیر کاربردشناختی، نام‌شناسی به مطالعه‌ انتخاب‌های واقعی واژگانی از میان مجموعه‌ عبارات می‌پردازد و سوالی که مطرح می‌کند این است که چه عواملی بر انتخاب یک عبارت خاص تاثیرگذار می‌باشند. این مقاله چنین نتیجه‌گیری می‌کند که انتخاب واژه‌ مناسب برای یک مدلول خاص تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که در این میان نقش بافت از اهمیت فراوانی برخوردار است.

Onomasiology through the Perspective of Cognitive Sociolinguistics with Emphasis on Usage-Based Context

Onomastics is a branch of linguistics, or according to Crystal (2008), a branch of semantics; onomastics has been studied from different perspectives. This paper addressed onomastics from the perspective of the socialcognitive (sociocognitive) linguistic approach, which is the corollary of cognitive linguistics and social linguistics. Socialcognitive onomastics, which can be subsumed under socialcognitive linguistics, covers the core concepts of a usagebased understanding of language, intralanguage and interlanguage diversities, categorization and prototypes, cultural patterns, social senses, and the countereffect of language, culture, and ideology. It merits mention that most studies in the area of cognitive linguistics and the newer, less studied socialcognitive linguistics focus on concepts and semantics. Scholars believe it is necessary and inevitable to shift from concepts to (proper) names, i.e. onomastics, in cognitive and social linguistics. The aim of this paper, applying documentary research method, is in line with and a continuation of a research plan launched by Zandi and Ahmadi in 2016; the only difference is that the current paper paid special attention to common nouns that represent a category. This paper also gave another outlook: an emphasis on a usagebased approach in onomastics. Pragmatically speaking, onomastics touches upon actual lexical selections from among expressions and examines the factors affecting the selection of a particular expression. The results showed that numerous factors affect the selection of a proper word for a signified concept, with context having the greatest effect.