تحلیل حقوقی و اقتصادی استقلال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

یکی از مباحث حقوقی مهم در مورد بانک مرکزی که به‌ ویژه از نظر اقتصادی دارای آثار متعددی می‌باشد، استقلال بانک مرکزی است؛ به نحوی که استقلال در تصمیم‌گیری و عملکرد بانک مرکزی را به عنوان یکی از لوازم اصلی اقتصاد سالم محسوب داشته‌اند. برخلاف تصوری که ممکن است در ابتدای امر به ذهن برسد، «استقلال بانک مرکزی» موضوعی حقوقی می‌باشد که دارای آثار اقتصادی است. زیرا تعیین حدود اختیارات، وظایف و مسئولیت‌های بانک مرکزی به موجب قانون به عمل می‌آید و دولت نمی‌تواند چیزی غیر از آنچه که در قانون پیش‌بینی شده را به این بانک تحمیل کند. از همین رو، بیشتر مطالعاتی که در زمینه استقلال بانک مرکزی انجام گرفته، با نگاهی اقتصادی، به موضوعاتی مانند اندازه گیری درجه استقلال، تاثیرات این استقلال بر متغیرهای کلان اقتصادی و غیره می‌پردازند و به بررسی موضوع از زاویه حقوقی و آسیب‌شناسی قوانین موجود و یا خلاء حقوقی، نپرداخته‌اند.این مطالعه به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی تحلیلی است. داده‌ها و آمارهای لازم نیز به روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است.استقلال بانک مرکزی به عنوان یک مطلوب مدنظر باشد، بهترین ابزار ممکن برای تحقق این امر، پیش‌بینی آن در قانون است که این مهم در این مطالعه مورد تدقیق قرار می‌گیرد. نتیجتاً، استقلال بانک مرکزی با مسایلی مختلفی در ارتباط است و معیارهای متعددی دارد؛ در این میان، نقش مداخله گرانه دولت (خواه به طور مستقیم یا با تقدیم لایحه به مجلس یا وضع مصوبات اجرایی)، بیشترین تاثیر را در تضعیف استقلال بانک مرکزی دارد.

legal and economic analysis of independence of the central bank of the islamic republic of iran

contrary to popular belief, ¢ral bank independence& is a legal issue that has economic implications. because the determination of the powers, duties and responsibilities of the central bank is done by law and the government can not impose anything other than what is provided in the law to the central bank. therefore, most studies on the independence of the central bank, from an economic point of view, deal with issues such as measuring the degree of independence, the effects of this independence on macroeconomic variables, etc. and examine the issue from a legal perspective and pathology of existing laws or the legal vacuum has not been addressed. therefore, if the independence of the central bank is considered desirable, the best possible tool to achieve this is to provide for it in the law, which is examined in this study. this study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method and nature.he results of this study show that despite a law that gives the government broad powers over how the central bank is run and interferes in its decisions, in the current situation, talking about the independence of the bank can only be a political slogan. hence, however, the mere existence of a law that emphasizes the independence of the central bank is not sufficient for its independence; but it can be seen that the existence of such a law is a precondition for the practical independence of the central bank. as a result, the independence of the central bank is related to various issues and has several criteria; meanwhile, the interventionist role of the government (whether directly or by submitting a bill to parliament or enacting executive approvals) has the greatest impact on undermining the independence of the central bank.