اثر کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال تحت شرایط فشار روانی

فعالیت‌های ورزشی معمولاً در شرایط فشار روانی اجرا می‌شوند، به‌ویژه اگر تکلیف ورزشکار از نوعی باشد که فرصت جبران در آنها محدود است؛ بنابراین هدایت توجه به بهترین نشانه‌ها و صرف‌نظر کردن از نشانه‌های نامناسب از عواملی است که می‌تواند تا حدودی بر موفقیت فرد اثرگذار باشد. هدف این تحقیق، بررسی تاثیر کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال، در شرایط فشار روانی است. 32 دانشجوی مرد راست دست با دامنه سنی 20 تا 30 سال که در درس تربیت بدنی 2 شرکت داشتند، به روش نمونه‌گیری در دسترس برای شرکت در این تحقیق انتخاب شدند. ابتدا، اضطراب صفتی آزمودنی‌ها، با استفاده از سیاهه scat مشخص شد و افراد دارای اضطراب صفتی زیاد و کم از پژوهش حذف شدند. سپس، آزمودنی‌ها، به‌منظور متجانس شدن، با توجه به سطح مهارت در پیش‌آزمون، در دو گروه 16 نفری سطح مهارت بالا و پایین و هر گروه نیز به‌صورت تصادفی به دو زیر گروه هشت نفری کانون توجه درونی و بیرونی تقسیم شدند. دقت پرتاب آزمودنی‌ها در شرایط فشار روانی به روش ارلنشپیل اندازه گیری و مقایسه مجازی افراد شرکت‌کننده، با استفاده از مقیاس پنج ارزشی انجام شد. نتایج تحلیل واریانس دو عاملی و آزمون تعقیبی نشان داد که اثر مهارت بر دقت پرتاب آزاد تحت فشار روانی معنی‌دار نیست (05/0p? )، ولی اثر کانون توجه (05/0 p?) معنی‌دار است و اجرا در حالت اتخاذ کانون توجه درونی بهتر است. حاصل تعامل کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد نیز معنی‌دار است (008/0p= ,(28 ,1)f). در حالت کانون توجه بیرونی، در افراد مبتدی (73/0 ±05/3 m=) و ماهر (60/0± 843/1m=) تفاوت معنی‌داری وجود دارد (003/0p= ,610/3- t=) همچنین در افراد ماهر، در حالت کانون توجه درونی (43/0±3m=) و بیرونی (6/0± 843/1 m=) تفاوت معنی‌داری وجود دارد (0005/0, p= 954/10t= -). با توجه به نتایج می‌توان گفت اجرا تحت شرایط فشار روانی در افرادی با مهارت کم، باعث تسهیل و در افراد ماهر باعث تخریب عملکرد شد. این امر احتمالاً نشان می‌دهد اجرا در شرایط فشار روانی به روش‌های متفاوتی که در بحث آمده بر فرایندهای عملکرد حرکتی و دقت پرتاب آزاد اثرگذار بوده است.