تاثیر آرایش تمرین و نوع ارایه بازخورد بر عملکرد و یادگیری برنامه حرکتی تعمیم‌یافته و پارامتر

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر آرایش تمرین (قالبی، زنجیره ای و تصادفی) و نوع ارایه بازخورد (خودکنترلی و جفت شده) بر عملکرد و یادگیری برنامه حرکتی تعمیم‌یافته و پارامتر اجرا شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانشجویان پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی بود. نمونه آماری تحقیق نیز شامل 180 دانشجوی داوطلب راست‌دست با میانگین سنی 1.5±21 سال بود که به‌طور تصادفی به 12 گروه 15 نفری در دو آزمایش جداگانه تقسیم شدند. هر آزمایش شامل 6 گروه قالبی، زنجیره‌ای و تصادفی خودکنترلی و جفت‌شده و مراحل پیش‌آزمون، مرحله اکتساب و آزمون‌های یادداری و انتقال بود. تکلیف آزمودنی‌ها در آزمایش اول، تعقیب هدف نوری روی دستگاه پیروی سنج چرخان با برنامه حرکتی ثابت (مربع) و پارامتر متغیر (سرعت‌های 20، 30 و 40 دور در دقیقه) و در آزمایش دوم، تعقیب هدف نوری با پارامتر ثابت (20 دور در دقیقه) و برنامه حرکتی متغیر (مربع، دایره و مثلث) با آرایش تمرین و ارایه بازخورد متفاوت بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس یک‌راهه، تحلیل واریانس عاملی مرکب، تحلیل واریانس عاملی مرکب با اندازه‌گیری‌های تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح p < 0.05 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش، عملکرد گروه‌های قالبی خودکنترلی و جفت‌شده در مرحله اکتساب نسبت به گروه‌های دیگر معنی‌دار بود. همچنین عملکرد گروه‌های آزمایش اول (پارامتر) در آزمون‌های یادداری و انتقال تفاوتی معنی‌دار با یکدیگر نداشت، اما در آزمایش دوم عملکرد گروه‌های تصادفی خودکنترلی و جفت‌شده نسبت به گروه‌های دیگر معنی‌دار بود (p < 0.05). از سوی دیگر، عملکرد گروه‌های بازخورد خودکنترلی در هر دو آزمایش از گروه‌های بازخورد جفت‌شده در تمامی ‌مراحل آزمون بهتر بود (p < 0.05). به‌طور کلی، نتایج این پژوهش اثر سودمند بازخورد خودکنترلی بر یادگیری برنامه حرکتی تعمیم‌یافته نسبت به پارامتر را نشان می‌دهد و از جدایی نظری این فرآیندها حمایت می‌کند. همچنین نتایج نشان داد که فراگیران گروه خودکنترلی در هر دو آزمایش به‌طور عمده پس از کوشش‌های خوب درخواست بازخورد نموده‌اند که‌این نتیجه در مقابل دیدگاه هدایت (سالمونی و همکاران، 1984) قرار می‌گیرد