بررسی حذف همخوان در خوشه‌های همخوانی زبان فارسی

منصوری مهرزاد

Fa | Ar | En

*بررسی حذف همخوان در خوشه‌های همخوانی زبان فارسی*


نویسنده	منصوری مهرزاد
منبع	جستارهاي زباني - 1396 - دوره : 8 - شماره : 7 - صفحه:315 -339

چکیده	زبان فارسی از جمله زبان‌هایی‌ می‌باشد که در ساخت هجایی خود تنها یک خوشه، مرکب از دو هم‌خوان در پایانه هجا دارد. پژوهش حاضر به بررسی حذف همخوان در خوشه پایانی زبان فارسی‌ با توجه به تشابه و تمایز سه مشخصه گرفته، پیوسته و واک می‌پردازد. همچنین در این پژوهش نقش همنشینی همخوان‌ها در پایداری خوشه مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر به این منظور 1500 واژه (600 واژه تک هجایی) که دارای خوشه همخوانی‌ می‌باشد مورد بررسی قرار گرفته‌است. در این پژوهش خوشه‌های همخوانی مورد بررسی به دو دسته بدون قابلیت حذف(پایدار) و با قابلیت حذف (ناپایدار) تقسیم شد‌ه‌است. این پژوهش نشان‌ می‌دهد که تعداد خوشه‌های ناپایدار بسیار کمتر از خوشه‌های پایدار‌ می‌باشند. در خوشه‌های پایدار تمایز مشخصه‌های گرفته ، پیوسته و واک در مجموع به صورت معناداری بیش از تشابه آنها‌ می‌باشد. این پژوهش نشان‌ می‌دهد که علاوه بر مشخصه‌ها ، واج‌های همنشین نیز موثر‌ می‌باشند. این پژوهش نشان‌ می‌دهد ساختار واژه نیز در حذف همخوان موثر است. این پژوهش همچنین نشان‌ می‌دهد که همه همخوان‌های حذف شده از خوشه بجز همخوان‌های سایشی که از هر دو جایگاه حذف‌ می‌شوند ، تنها از همخوان پایانی حذف‌ می‌گردند. همچنین با بررسی وضعیت حذف در خوشه های پایانی محدودیت‌هایی در قالب واج شناسی بهینگی استخراج شد‌ه‌است.
کلیدواژه	خوشه‌های همخوانی؛ حذف؛ واج آرایی؛ زبان فارسی؛ بهینگی
آدرس	دانشگاه شیراز, ایران
پست الکترونیکی	mmansouri@shirazu.ac.ir

*An Investigation of Consonant Deletion in Persian Consonant Clusters*

Authors	Mansoori M.