بررسی افعال وجهی در هورامی

مقاله حاضر به بررسی نظام وجهیّت در هورامی و افعال وجهی به‌کار‌رفته در این زبان می‌پردازد. پس از آشنایی مختصر با ویژگی‌های مقوله دستوری معنایی «وجهیّت» و طبقه‌بندی نظام‌های وجهی بر‌ مبنای آرای پالمر (1999 & 2001)، ویژ‌گی‌های هر‌یک از افعال وجهی «باید/mašjo  »، «شدن/ bijej» و فعل «tāwāj» مورد بررسی قرار می‌گیرد. از میان افعال وجهی موجود، تنها فعل «بایستن/ mašjo » می‌تواند برای نشان‌دادن مرتبه الزام از وجهیّت معرفتی (وجهیّت استقرایی) و وجهیّت تکلیفی مورد استفاده قرار گیرد و در مقابل افعال «bijej» و فعل «tāwāj» تنها بیانگر مرتبه امکان از وجهیّت‌های معرفتی (وجهیّت حدسی) و تکلیفی هستند. فعل «bijej» می‌تواند در برخی موارد برای بیان مرتبه الزام از وجهیّت تکلیفی نیز به کار رود با این توضیح که به نسبت فعل «بایستن/ mašjo» اجبار کم‌تری را متوجه کنش‌گر می‌کند. فعل «tāwāj» می‌تواند برای نشان‌دادن وجهیّت پویا نیز به کار رود. فعل «mašjā » تنها فعلی است که برای اراده معنای وجهیّت تکلیفی در گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد. هیچ‌یک از افعال وجهی مورد بحث در هورامی توانایی نشان‌دادن وجهیّت گواه‌نمایی را ندارند.