خنثی شدگی مشخصه حنجره ای زیربنایی در همخوان های گرفته زبان فارسی از منظر واج شناسی حنجره ای

هدف مطالعه حاضر تعیین مشخصه حنجره ای زیربنایی همخوان‌های گرفته زبان فارسی در جایگاه پایانی و تعیین خنثیشدگی آن بر مبنای مفاهیم واج شناسی حنجره ای و با اتکا بر شواهد صوت شناختی است. بدین منظور چهار گویشور مونث زبان فارسی واژه‌های مورد نظر را در سه جمله حامل تولید کرده‌اند. بنابراین تاثیر سه بافت بر خنثی‌شدگی همخوان‌های پایانی بررسی شده است: پایان واژه و قبل از سکوت، پایان واژه و قبل از واکه، پایان واژه و قبل از همخوان گرفته. با استفاده از نرم‌افزار پرات نسخه 5315 هفت متغیر آوایی استخراج شده‌اند و توسط آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه تاثیر آنها بر خنثی‌شدگی بحث شده است. متغیرهای مورد بررسی شامل طول واکه، طول همخوان، طول نوار واکداری، میزان واکداری، زمان آغاز واکداری، طول رهش و شدت رهش می‌شود. پس از ارائه تحلیل آماری مشخصه حنجره ای زیربنایی بر اساس مفاهیم واج‌شناسی حنجره‌ای مشخص شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که بُعد مسئول در تقابل همخوان‌های گرفته‌ی زبان فارسی بُعد پهنای چاکنای (gw) است و این بُعد در جایگاه پایانی خنثی نمی‌شود. بعلاوه واج‌های بی‌نشان زبان فارسی تنها در بافت مناسب واکداری بافتی دریافت می‌کنند؛ بنابراین زبان فارسی از زمره زبان‌های دمشی است که بُعد gw را در تمایز واج‌های گرفته به کار می‌برد.