رویکردی کمینه‌گرا به توزیع نشانه نفی در جملات پرسشی بلی – خیر در گویش دشتستانی

پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر به بررسی توزیع نحوی نشانه نفی جمله در جملات پرسشی بلی ـ خیر در گویش دشتستانی می‌پردازد. در این گویش، نشانه نفیِ جمله علاوه بر جایگاه منضم به فعل، در جایگاه ماقبل متمم‌های گروهی جمله و همچنین ابتدای جملات پرسشی بلی ـ خیر قرار می‌گیرد. بر‌ این ‌اساس، با ارائه شواهدی چند، رفتار انتخابی این نشانه و نیز سازوکارهای حاکم بر توزیع آن در سلسله‌مراتب جمله در دو جایگاه منضم به فعل و غیرمنضم به فعل از منظر برنامه کمینه‌گرای چامسکی (1995؛ 2001) تببین می‌گردد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نشانه نفی در جایگاه ماقبل فعل، «پیشوند منفی» و در جایگاه‌ ماقبل متمم‌های گروهی، «جزء قیدی منفی» است که هر یک در گروه‌های جداگانه‌ای تولید شده و با فعل در رابطه مطابقه شرکت می‌کنند. در جملات پرسشی بلی ـ خیر، نشانه نفی به عنوان جزء قیدی منفی از جایگاه هسته گروه نفیِ غیرمنضم به فعل حرکت می‌کند و در جایگاه هسته گروه متمم‌نما قرار می‌گیرد تا ضمن اقناع معیار نفی، تعبیر پرسشی جمله را فراهم سازد. عدم تحقق این حرکت، ساختی غیردستوری تولید می‌کند.

A Minimalist Approach to the Distribution of the Sentential Negative Marker in YesNo Questions in Dashtestani Dialect

The present descriptiveanalytic paper aims to investigate the distribution of the sentential negative marker in yesno questions in Dashtestani dialect. As well as adhering to the beginning of the tensed main verbs and tensed auxiliary verbs in this dialect, the sentential negative marker is used immediately before the phrasal complements as well as the beginning of the negative yesno questions. Relying on some theoretical and crosslinguistic pieces of evidence, the study examines the mechanisms beyond the optional behavior of this marker, together with its distribution in the hierarchy of the yesno questions within the framework of the Minimalist Program. The findings of the study showed that the sentential negative marker is considered a ‘negative prefix’ in the position immediately preceding the tensed main verb as well as auxiliary verbs, and a ‘negative particle’ before the phrasal complements, each of them being generated in a different position. Consequently, in yesno questions, the negative marker as a negative particle moves to the head of CP, satisfying, in this way, the Negative Criterion and yielding an interrogative interpretation. Lack of such a movement, on the contrary, renders the sentence ungrammatical.