بررسی واژه «دیدن» براساس معناشناسی قالبی

در مقاله حاضر به بررسی واژه «دیدن» از منظر معناشناسی قالبی می پردازیم و نشان می دهیم که چگونه معنای برخی از واژه ها در تجارب روزمره و دانش پیش‌زمینه انسان ها وجود دارد. به عبارت دیگر، هدف این مقاله دستیابی به تفاوت معنایی ظریف بین واژگان هم‌معناست و تصور بر این است که ریشه این تمایزات در تجارب نهفته باشد که چنین تمایزات معنایی در لغت‏نامه‏ها عموماً نادیده گرفته می شود. راهکار انجام این تحقیق، بررسی متون متنوع و پیکره ای است تا از این طریق بتوانیم قالب‌های معنایی فعل «دیدن» را یافته و از یک‌سو روابط و تفاوت های بین فعل «دیدن» و فعل های هم معنا نظیر «مشاهده کردن»، «تماشا کردن»، «نگاه کردن» و غیره را استخراج کنیم و از سوی دیگر، چند‌معنایی فعل «دیدن» را در قالب های متعدد مشخص نمائیم. از تحلیل داده ها می توان به نتایجی چند دست یافت، از آن جمله می‌توان نشان داد که رابطه بین قالب های متعدد با قالب «ادراکی دیداری» عامل ایجاد چند‌معنایی فعل «دیدن» شده است. همچنین، واژگان دیگری که با ادراک دیداری در ارتباط هستند، از طریق متغیرهایی از قبیل هدف، دقت، اراده و غیره از فعل «دیدن» تمیز داده شده اند. آنچه در‌نهایت حاصل می آید الگویی از ارتباط معنایی فعل «دیدن» و سایر افعال هم‌معنا می باشد.

Analysis of the Word ‘Didan’ Based on Frame Semantics

This paper sets up to investigate the word didan (‘to see’) based on the frame semantics. The model provides a scientific tool enabling us to explore how the sense of words can be traced back through human’s experiences and background knowledge. The main purpose of this paper is to clarify delicate meaning distinctions, which are mainly overlooked in dictionaries. To this end, we started this study by searching different texts and corpora in order to find the semantic frames for didan from one hand, and to extract differences between the verb didan and the other partially synonymous verbs such as moshahede kardan (‘to observe’), and tamasha kardan (‘to watch’),  on the other hand. Then, we try to determine how polysemous verb of didan is analyzed in terms of semantic frames. By analyzing data, we have found out that the relationship between different frames with that of Perception frame is the cause of polysemy. Furthermore, the partially synonymous verbs are differentiated from the verb “didan” based on ‘aim’, ‘target’, and other variables. Last but not least, we have put forward a model showing how didan and its different frames are related and how partially synonymous words are differentiated from it.