فرآیند معناسازی در مثنوی سلامان و ابسال جامی بر‌اساس الگوهای نشانه معناشناسی

نشانه معناشناسی، رویکردی نوین در تجزیه ‌و تحلیل متن و نظام های گفتمانی است. این رویکرد در نقد ادبی، به ارائه الگوهای متعددی منجر شده است که چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا از متن را مورد تبیین قرار می دهد. این الگوهای برآمده از منطق متن تلاش می کنند هرگونه امکان خوانش متکثّرِ خارج از نظام ارزش گذاری اثر ادبی را تا جای ممکن کاهش دهند. از‌این‌رو این مقاله، مثنوی سلامان و ابسال جامی را که از‌جمله متون عرفانی و دارای بیان رمزی و قابلیت تاویل‌پذیری است، برای بررسی مورد توجه قرار داده، تلاش می کند ضمن معرفی چگونگی عملکرد الگوهای نشانه معناشناسی، چرایی بهره مندی شاعر از هر دو فرآیند ممکن معناسازی در این متن را تبیین نماید؛ فرآیندی که به‌صورت رفت‌وبرگشتی در الگوی مربع معناشناسی تجلی می یابد. مقالۀ حاضر با بهره گیری از الگوهای نشانه معناشناسی در بررسی تحلیلی مثنوی سلامان و ابسال جامی، این فرض را مطرح می کند که بهره گیری از هر دو فرآیند معناساز در این متن، اشاره به مفهوم «بازگشت» دارد و جامی تلاش می کند این مفهوم را از طریق رمز و بیان رمزی در قصه «سلامان و ابسال» ارائه نماید.

The Process of Creating Signification in Jami's Salaman and Absal Based on Semiotics Models

The semiotics is a new approach in analyzing texts and discourse systems. This approach in literary critics has been resulted in different models to explain the state of function, production and receiving meaning through text. These models which originates from the text itself, attempt to reduce any possibility of plurality in literary works reading as much as possible. Therefore, this study considers Jami's Salaman and Absal as one of the theosophy texts with symbolic exposition and ability of interpretability. In  addition to introduce  the state of semiotic model function to explain poet's benefit reason of every two possible approaches of creating meaning in this text, the process which is manifested in reflexive way is the semiotic square. So, this study presents this hypothesis by utilization of semiotic models in analyzing Jami’s Salaman and Absal. This study shows that Jami's intention in utilizing two creating meaning processes in this text refers to "Return" and he attempts to present this concept by a symbol and symbolic exposition in "Salaman and Absal".