تفاوت‌های معنادار و دلالت‌های فرهنگی آن در برگردان فارسی نمایش‌نامه‌های برتولت برشت (نمونه‌های مطالعاتی: ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی، بَعل، در جنگل شهر، رویاهای سیمون ماشار)

این مقاله سعی دارد با تکیه بر روش تحلیل گفتمان فِرکلاف و تاکید او بر تعامل میان پدیده‌های زبانی، متن‌ها و بافت‌های اجتماعی نشان دهد که چگونه ترجمه آثار نمایشی از فرهنگ مبدا می‌تواند تحت تاثیر گفتمان‌های غالبِ زبان مقصد قرار گرفته و برداشت‌های متفاوتی را تولید کند. برگردان فارسی نمایش‌نامه‌های برتولت برشت به دلیل وجود تلویحات تاریخی متناسب با وضعیت اجتماعی ایران در فاصله دو دهه پرآشوب پنجاه و شصت خورشیدی بهترین نمونه‌های مطالعاتی برای اثبات فرض بالا محسوب می‌شوند. این تحقیق به روش نمونه‌کاوی توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته و داده‌های اولیه آن به شیوه‌های کتابخانه‌ای و یا مواجهه مستقیم با متون زبان اصلی گردآوری شده‌اند. مقاله حاضر نشان می‌دهد که مترجمان ایرانی آثار برشت به شکلی خودآگاه یا ناخودآگاه دلالت‌های فرهنگی مستتر در زبان مبدا را به تبع گرایش‌های سیاسی خود و یا روحیه انقلابی توده مخاطبانشان در هر دوره تاریخی تغییر داده و متناسب با تقاضای گفتمانی جامعه خود ساخته‌اند. به این منظور، از میان چهل برگردان متون نمایشی برشت در ایران، ترجمه‌های متعددی از چهار نمایش‌نامه «ارباب پونتیلا و نوکرش، ماتی»، «بعل»، «در جنگل شهر» و «رویاهای سیمون ماشار» مورد بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از آثار نمایشی برشت در ایران متناسب با بسترهای سیاسی اجتماعی تاثیرگذار و یا گفتمان‌های غالب هر دوره– دست‌کم تا‌حدی در سطح واژگانی و مفهومی مشمول تحریف فرهنگی شده‌اند.

Significant Differences and Cultural Implications in the Persian Translation of Bertolt Brecht’s Plays (case studies: Herr Puntila und sein knecht Matti, Baal, Im Dickicht der Stadte,Die Geschichte der Simone Machard)

The purpose of this paper is to outline the theory and practice of discourse analysis as a tool of interpretation in translation of dramatic works. By translation of dramatic works, the discourses of target language has been influenced and undergone some significant differences that has been making different interpretations. Translations of Bertolt Brecht’s plays because of their historical implications of the social status in two decades 50 to 60 and 80 in Iran, prepare the best data to measure this point. This descriptive study by incorporation of direct observation of original work and Library based method analysed primary data that have been collected and  followed by focusing on the framework of  Norman Fairclough approach to discourse analysis. This research aims to show how in the Persian translation of Brecht’s works, conscious or unconscious, some changes have been created. To find the answer of this question, the translation of the forty Brecht’ plays, Herr Puntila und sein KnechtMatti,Baal, Im Dickicht der Stadte, and Die Geschichte der Simone Machard has been chosen. These samples were selected based on varieties of translations belonging to different ages in order to find more significant differences .The findings indicate that most of Brecht's plays in accordance with the political context, social influence or dominant discourses of  every period at least at the level of lexical and conceptual context are subjected to cultural distortions.