عوامل موثر بر تناوب سببی در زبان فارسی

بسیاری از زبان‌شناسان، ساخت موضوعی و تظاهر موضوع‏ها را در تناوب‏های سببی/ خودانگیخته ازمنظر رویکردهای واژگان‎گرا بررسی کرده‎اند. در مقاله حاضر، انشعاب‎های مختلف رویکردهای واژگان‏گرا را بررسی، نقد و مقایسه می‌کنیم و سپس فرضیه اصلی این رویکردها را مورد آزمایش قرار می‏دهیم. در این رویکردها، فرض این است که ویژگی‏های معنایی و واژگانی فعل تعیین‏کننده ساخت موضوعی و تناوب موضوعی است. در این مقاله، مبتنی‌بر داده‎های زبان فارسی نشان می‏دهیم که ویژگی‏های معنایی فعل نقشی اساسی در تعیین تناوب موضوعی ایفا می‏کنند؛ اما نمی‏توانیم شرکت یا شرکت نکردن فعل در تناوب سببی را تنها به محتوای واژگانی فعل نسبت دهیم. به‌طور کلی، یافته‎های این پژوهش بر نتایج پژوهش‎های پیشین سایه تردید می‏افکنند و نشان می‏دهند که عوامل دیگری ورای ویژگی‏های واژگانی فعل در تعیین ساخت موضوعی و شرکت فعل در تناوب سببی ایفای نقش می‏کنند. در این ارتباط، هدف دیگر این مقاله تعیین عوامل موثر بر شرکت افعال زبان فارسی در تناوب سببی است. ازمیان این عوامل می‏توانیم به عوامل بافتی، همچون ویژگی معنایی موضوع‎های فعل و سازه‎های غیرموضوع و همچنین دانش دایره‎المعارفی که در سطح بازنمون منطقی در تعامل با یکدیگرند، اشاره کنیم.