نقش معنایی و نحوی تکواژ R?- در کردی سورانی

هدف از مقاله حاضر بررسی نقش معنایی و نحوی تک‌واژ‌ -r? در کردی سورانی است که بر‌اساس رویکرد «دستور نقش و ارجاع» ون‌ولین (1996; 1997; 2007) تحلیل می‌شود. در این مقاله نشان داده می‌شود که پیوستن -r? به فعل‌، سبب عدم حضور تمام نقش‌های خاصِ مربوط به اثرگذار از جمله کنشگر، نیروی طبیعی، ابزار و نقش‌های خاص دیگر مانند تجربه‌گر، اجرا‌کننده، مصرف‌کننده و نظایر آن در سطح نحو می‌شود؛ نقش‌هایی که به‌طور مستقیم اثرپذیر را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از آنجا که در تمام موارد ذکرشده، تبلور و تجلی -r? سبب عدم حضور اثرگذار در سطح نحو می‌شود، نقش اصلی و محوری تک‌واژ -r? «پاد- اثرگذار» است. برحسب ویژگی‌های معنایی گروه اسمی هر‌چه درجه کنشگری بیشتر باشد، احتمال پیوستن این تک‌واژ به ریشه فعلی بیشتر است. هر‌چند تجلی –r? غالباً در قالب بندهای دارای فعل‌های دو‌ظرفیتی است، این تک‌واژ می‌تواند در بند‌های دارای فعل‌های یک‌ظرفیتی نیز که دارای موضوع اثرگذار هستند، تجلی یابد و سبب عدم حضور اثرگذار شود. افزون بر این، برحسب حضور تک‌واژ -r?در یک ساخت، نقش یک تک‌واژ غیر معلوم را نیز ایفا می‌کند؛ همچنین در این مقاله نشان داده می‌شود که همه ساخت‌های غیر‌ معلوم در بطن رویداد خود، اثرگذار دارند.